Gelenek Sayı 37

Türkiye'de solun en önemli güncel görevlerinden birinin yeni bir marksist ekol yaratmak olduğuna inanıyorum.Bu kolay iş değildir. Aynı anda farklı alanlara yayılan çok boyutlu hamleleri gerektirir. Ama, Türkiye sosyalist hareketinin ayakları üstünde dikilmesi ancak bu yöndeki çabalarla mümkün olacaktır.Konuyu zihinlerde oluşabilecek bazı temel soruların yanıtlanması şeklinde ele alıp öyle deşmek istiyorum. Başka deyişle "Türkiye’de yeni bir marksist ekol yaratmanın gerekliliği" dendiğinde, bunun hemen ilk planda çağrıştırabileceği temel sorularla işe başlanabilir.Başlayalım:Önerinin gerekçesi temeli ya da karşılık düşeceği umulan ihtiyaç nedir?"Ekol" sözcüğünden ne kastedilmektedirBu ekol, örneğin "leninist", "devrimci" gibi sıfatlar da varken neden yalnızca "marksist" olarak tanımlanıyor?Neden yeni bir ekol?Bu iş neden...

Reel sosyalizmin çözülüşüyle birlikte marksizmin tüm teorik yapısı yeniden sorgulanmaya başladı. Sosyalist hareketlerin ne bu hesaplaşma rüzgarından kaçınmaları mümkün, ne de sahaya anlamlı bir kendine güvenle çıkmaları... Kendine güven duygusu da çok aşındı. Bu aşınmayla birlikte reel sosyalizmin on yılları boyunca, teori ve ideoloji adına yaşananların korkunç bir rehavet olduğu da su yüzüne çıktı.Bir teorik muhasebede sağlıklı sonuçlara ulaşılabilmesi kimi koşulları gerektirir. Birinci olarak sözünü ettiğimiz toplumsal-politik teori olduğuna göre sezgi gücünün çok önemli bir payı olacaktır. Yine yaşanan bunalımlardan sonra bu güçten de çok şey yitirildiği biliniyor.İkinci koşul, daha işe başlarken ulaşılmak istenen sonucun aşağı yukarı kestirilebiliyor olmasıdır.Neyin teorik...

Kasım ayının başlarında Hürriyet gazetesinde Garbaçov'un "Dünyayı Sarsan Üç Gün" (yazının orjinal adı "Ağustos Darbesi: Gerçekler ve Dersler" ancak Hürriyet gazetesi Garbaçov'un başlığını yeterince ilginç bulmamış olacak) başlıklı bir yazı dizisi yayınlandı. Eski SBKP liderinin yazdığı en son broşür, en çok satan günlük gazetelerden birinde her gün tam sayfa yayınlandı ve "biz" konuyla ilgili hiçbir heyecan duymadık, sadece okumakla ve Garbaçov’un yazdıkları üzerinde fırsat buldukça sohbet etmekle, tartışmakla yetindik. SBKP lideri dünyaya "mesaj vermek" amacıyla bu çalışmayı kaleme aldığını öne sürüyordu, ancak yazdıkları arasında "biz"lere hitap eden tek bir satır bile bulmak mümkün olmadı. Çünkü Garbaçov "Dünyayı Sarsan Üç Gün"de...

2000'e Doğru Dergisi'nin 1 Eylül 1991 tarihli sayısında Sovyetler Birliği'ndeki son gelişmeler üzerine bir tartışma var. Tartışmacıların birisi Yalçın Küçük, diğerleri Sadun Aren ve Doğu Perinçek. Y. Küçük'e şöyle bir soru yöneltiliyor:"- Bu Yeltsin nereden çıktı? Gökten zembille mi indi? SBKP Politbürosu'nun üyesiydi."Y. Küçük'ün cevabı inanılmaz ama şöyle:"Sovyetler Birliği'nde bu tür insanlar yetişmiştir. Şu anda kapitalist yolcular egemen olmuşlardır. Bunun kaynağını, ne bürokraside görüyorum, ne de işçi sınıfında. Yepyeni küçük burjuvalar türemiştir ve giderek onlar iktidar olmuştur. Yeltsin gibi, Şevardnadze gibi adamlar. Bu sistem yalnızca Yeltsin ve benzerlerini yetiştirmemiş, Çekoslavakya'da Havel'i getirmiştir. Sosyalizm belli bir noktada durup daha ileri götürülemediği...