Gelenek Sayı 40

Çok uzun zamandan beri bu sayfalarda yinelenen bir saptama ile başlamak istiyorum: Türkiye'de sosyalistler açısından siyasal gündeme girmek, işçi sınıfıyla kopmuş bağlarını yeniden kurmak ve bunları başarabilmek için gerekli olan politik aracı, yani devrimci sosyalist bir işçi partisini yaratmak bir zorunluluk haline gelmiştir. îçinde bulunulan marjinal konumun aşılması bir gerekirliğin ötesinde ölüm-kalım sorunudur. Daha önce söylenmişti; başarısızlık durumunda sosyalistleri bekleyen, 50'li yılları mumla aratacak bir likidasyondur. Zaman sosyalistleri sıkıştırıyor.Siyasal gündeme etkin bir özne olarak müdahale edememenin gösterge ve gerekçelerinden birinin solun geneline damgasını vurmuş olan ideolojik üretimsizlik olduğu açık. Bunun iki boyutu var: Birincisi, solun marjinal konumunu sürdürdüğü oranda ideolojik...

İşçiler istiyor. Vermek burjuvazinin işi, zorlanırsa ve siyasal iktidara tehdit oluşturmuyorsa verebilir; ama işin daha etkili bir çözümü var, beklemeyi öğretiyor. Yer: Pazar. Beklemenin mekanizmaları ("serbest" olanı ve olmayanıyla) pazarda kurulu; verebilecek olan pazarın hakimi; isteyen, önce taksitini ödeyecek sonra bir dahaki takside kadar pazarı evine, işine götürecek: zihni yeni taksitleri istemeli, beklemeli... Pazarın varlığı yalnız tüketime değil, günlük hayatı kuşatmasına çalışılan bu beklentiye, tüketecekmiş gibi olmaya da bağlı ve on yıllardır oynanan bu oyunun çerçevesi tüketim ideolojisiyle çizili. Yazıda, oyundaki alıcı aktörün somut ekonomik alım gücünü bunun Türkiye'de yaşanan sermaye birikim süreçleriyle ilişkisini özet olarak, pazar çevresindeki ilişkilerde açığa...

12 Eylül 1980 darbesinden 12 yıl geçmiş olmasına rağmen Türkiye'de sosyalizm mücadelesinin seyrini belirleyecek bir hareketin yokluğu Ve Türkiye sosyalist hareketinin Türkiye siyasal gündemine hâlâ girememiş olduğu bir konjonktür içindeyiz. Bir de buna, 80'lerin sonlarında çözülen sosyalist sistemin ve reel sosyalizmin yıkılışım eklersek, Türkiye burjuvazisinin işçi sınıfı ve diğer emekçi kesimlere karşı rahat davranmasının köklerini anlamak mümkün oluyor. Asıl önemlisi, sosyalist hareketin hem dünya hem de Türkiye'de prestijini yitirmiş olmasının da verdiği rahatlıkla Türkiye'de liberal rüzgarlar rahatça esmeye başladı.1917 ertesinde oluşan atmosfer, özellikle de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ekonomik yaşamı örgütlemede katettiği olumlu mesafe, dünyadaki ekonomik, sosyal, siyasal vb. süreçlerin...

BASIN AÇIKLAMASI

Gelenek'in bu sayısında değişik ülkelerden düzensiz olarak elimize ulaşan bir kaç belgeyi okuyacaksınız. Düzensizlik bu belgelerin elimize ulaşma biçiminden öte uluslararası komünist hareket açısından taşıdıkları önemle de ilişkili bir niteleme. Söz konusu metinlerin tümü, bizim deyimimizle geleneksel solun dışında -çoğunluğu Maocu- geçmişlere sahip hareketlere ait. Bu yazı Gelenek'in, bugünün Türkiyesi'nde temsil ettiği uluslararası hattın bakış açısından, söz konusu yazılara yönelik bir "kılavuz" işlevi görmesi amacıyla da kaleme alındı.Bu makaleyi hazırlarken, iki yıl önce Gelenek'in 30. sayısında yayınlanmış bir çalışmama geri döndüm. Bu çalışmanın uluslararası komünist hareketin içinde bulunduğu konuma ilişkin saptamalarının bugün de geçerli olduğunu düşünüyorum. Ancak, zaaf mı değil...

Gelenek'in 40. kitabının elinize ulaştığı günlerde uzun süredir savunduğumuz ve mücadelesini verdiğimiz "parti"nin eşiğine gelmiş olacağız. 22 Ağustos'da İstanbul'da Sosyalizm Programı ekseninde parti kuruluş çalışmalarına omuz veren sosyalistlerin katılacakları bir toplantı düzenlenecek. Bugüne kadarki çalışmaların değerlendirileceği bu toplantının hazırlıklarını geçtiğimiz ay çalışmaya başlayan üç kişilik bir komisyon yürütüyor. Komisyon; Aydın Giritli, Işıtan Gündüz ve Harun Koçak'tan oluşuyor. Toplantıda Parti Girişim Kurulu'nun oluşturulması, partinin adının saptanması, hedeflenecek kuruluş tarihinin belirlenmesi gibi somut adımlar atılacak. Toplantıyla birlikte, bugüne kadar yürütülen çalışmaların yönlendirilmesi, üretilmiş araçların kullanımı da Girişim Kurulu'na devredilecek. 22 Ağustos toplantısı, parti kuruluşu açısından kritik bir eşiğin geçilmesi anlamına gelecek. Önümüzdeki...

KP'LERİN VE DEVRİMCİ ÖRGÜTLERİN ŞUBAT 1992'DE BRASİLİA'DA YAPTIKLARI TOPLANTIDAKİ KONUŞMASI10 - 11 ŞUBAT 1992Farklı kıtaların devrimci örgütlerinin ve partilerinin yoldaş temsilcileri,Tartışmamız açık ve serbesttir. Bu uluslararası toplantının temel amacı birbirimizi daha yakından tanıma şansım yakalamak ve bugünkü dünyada sosyalist hareketin daha gerçekçi bir görünümünü ortaya koyabilmektir. Tabii ki burada bütün proleter devrimcilerin hepsi bizimle birlikte bulunmuyor, ama yine de burada iyi bir temsiliyet oranına sahibiz.İki konuda konuşmak üzere yoldaşların vaktinin bir kısmını almak istiyorum.Bunlardan birincisi, işçilerin ve komünist hareketlerin birliği ile ilgili temel sorun olan proleter enternasyonalizmidir. Bu bayrak geçen yüzyılda Marx ve Engels tarafından Komünist Parti Manifestosu'nda “Bütün dünyanın...

Son dönemde, tantanalı bir ideolojik kampanya başlatıldı. "Vahşi kapitalizm"in topçu atışlarının ardından, 2. Cumhuriyet tartışmaları sürüldü piyasaya."Vahşi kapitalizm"in en hararetli savunucuları, "yükselen değerlerin gazetesi” Sabah ve "tabu"lara düşman Aktüel dergisi. Memurların yarısının atılması, KiT'lerin bedavaya verilmesi, temizlik hizmetlerinin özelleştirilmesi gerektiği, belediye işçilerinin ücretlerinin gayet yeterli olduğu, Kürdistan'ın Türkiye'yi sömürdüğü, Türkiye'de kapitalist devrime ihtiyaç olduğu vb. "tez"ler arka arkaya ve özellikle bu yayınlar aracılığıyla ortaya atıldı. Cehalet ve görgüsüzlüğün adı, "cesur ve yeni tezler" oldu. Bilimsel hiçbir temele oturmayan, son derece ideolojik bir içerik taşıyan bu incileri pazarlayanlar, "ideolojiler öldü" demagojisini sabah akşam yineleyenlerdi aynı zamanda.Kapitalizmin barbarlığının bu denli açık bir...

Japon işçi hareketi bugün önemli bir dönüm noktasıyla karşı karşıyadır. On yıllık bir suskunluktan sonra bu yıl bahar aylarında pek çok işçi yüksek ücret talebiyle greve gitti. Ulusal Demiryolları İşçi Sendikası (40.000 üyeli Kokuro) işten çıkarılmalara son verilmesi için 24 saatlik grev düzenledi. Japonya Demiryolları İşçileri Sendikası Konfederasyonu (JRSoren) ile yakın ilişkileri olan üç sendikadan 7.300 işçi ücret talebi ve eşit olmayan çalışma koşullarını protesto etmek amacıyla 48 saatlik greve gitti. Özel Demiryolları İşçileri Sendikası Genel Federasyonu (189.000 üyeli Shitetsu-soren) da grev düzenleyenler arasında. Bu grevler Osaka, Tokyo gibi büyük kentlerde trafiği geçici olarak felce uğrattı. Bu grevlerden güç alan,...

Türkiye sosyalist hareketinin, 60'ların sonundan 80'lerin ortasına kadar uzanan döneminin irdelenmesinde iki temel çizginin belirleyiciliğinden söz etmek, gerçekten anlamlı olabilir. Kökeni önce TKP'ye, sonra 61-71 TİP'ine dayanan "partili gelenek" ile '60'lar sonunda uç veren "hareket geleneği"nin iki ana eksen sayılması, sosyalist harekette yaklaşık 15 yıllık bir tarih kesidinin anlamlı bir çerçeveye oturtulması açısından yararlı işlevler görebilecektir.Şimdi yakın tarih araştırmalarım bir yana bırakalım ve Türkiye solunun güncel durumunu, yaşanan tıkanıklığın aşılması için zorlanacak yolları düşünelim. Bu durumda, az önce sözü edilen iki eksene takılıp kalmak, çözüm yollarının bu iki eksenden herhangi birinin yeniden yaratacağı dinamiklerde yattığını sanmak, önemli bir yanılgı olacaktır.Sosyalist...