Gelenek Sayı 75

Marksist literatürde “işçi sorunu” türünden bir başlıkla karşılaşılmaz. Bir alt başlık olarak, sözgelimi “sendikalar sorunu”na veya “işyeri komiteleri sorununa” da sık rastladığımızı söyleyemeyiz. Bu doğaldır. Çünkü marksizm teorik ve pratik düzlemlerde işçi sınıfını merkeze koymuştur. Merkeze konan “sorun” olmaz; sorun yaratır veya sorunlara müdahale eder.Bu anlamda sosyalist devrim mücadelesinde işçi sınıfının iki temel sorunu vardır: Köylülük sorunu ve ulusal sorun. Bazı ülkelerde bu sorunlardan birisinin, hatta ikisinin birden devre dışı kalmış olması bir şeyi değiştirmez. Dün de bugün de üzerinde en fazla tartışılan ve “sorun” olmayı hak eden iki başlık budur.Takip edenlerin kolayca hatırlayacağı gibi, uzun bir süredir “Kürt dinamiği”nin...

Türkiye solu bugüne kadar “tarım sorunu” hakkında ciddi bir tartışma yürütmedi. Köylülük hakkında yazılıp çizilenlerin bolluğu, bu söyleneni yalnızca doğruluyor. Çünkü Türkiye solu, tarım sorununun yalnızca köylülüğü doğrudan ilgilendiren boyutlarıyla ilgilendi. Belirleyici olan, köylülükle ilgili siyasal beklentilerdi. Bu nedenle de, tarım sorununun en az kırlardaki emekçiler kadar kentlerdeki emekçileri de ilgilendiren bir sorun olduğu gözardı edildi.Tarım sorunu ihmal edildiğinde, “köylülük sorunu”nu doğru bir şekilde değerlendirmek de olanaksızlaşacaktır. Türkiye solunun köylülük konusundaki yanlış ve geri tezlerinin ardında tarım sorununun ihmal edilmesinin bulunduğunu söylemiyorum. Kuşkusuz tam tersi geçerlidir. Ancak tarım sorununun kararlı bir şekilde ihmal edilmesi, yanlış ve geri tezlerin ömrünü uzatan...