Gelenek Sayı 75

Uluslararası işbölümü çerçevesinde az gelişmiş ve orta gelişkinlikte kapitalist ülkelerin tarımsal üretime yönlendirildiği doğrudur. Ancak gelişmiş kapitalist ülkelerin hedefi, hiçbir zaman, tarımsal ürün ihtiyaçlarını tamamen az gelişmiş kapitalist ülkelerden temin etmek olmamıştır.Olamaz da zaten. Az gelişmiş ve orta gelişkinlikteki kapitalist ülkelerin önüne tarıma dayalı kalkınma modellerinin konması, sanayileşmeden alıkonmaları ile birlikte düşünülmelidir. Diğer yandan, tarım makineleri, tohum, ilaç, gübre üreten tekellerin kârlarını artırma güdüsü, bu ülkelerin modern tarım girdileri ile tanışmasına yol açmış, ancak çoğu örnekte tarımsal yapılar toplumsal ihtiyaçlar doğrultusunda anlamlı bir dönüşüm geçirmemiştir. Aksine, kaynaklar boşa harcanmıştır.Örneğin Türkiye’de tarımsal üretim açısından en ciddi gelişmelerden biri 1950’lerden itibaren traktör...

Tarımsal yapıların kapitalistleşmesi çok genel olarak iki başlık altında incelenebilir. Kapitalizm koşullarında, tarımda kapitalist üretim tarzının kendisinden önceki üretim tarzlarını dönüştürmesi veya tasfiye etmesi ilk akla gelen başlıktır herhalde. Ama hep “bir kez ortaya çıkan kapitalizm”den söz ettiğimiz bugünkü şartlarda, kapitalizmin ilk anda nasıl ortaya çıktığı ve dünya üzerinde tarımsal yapıları ilk anda nasıl dönüştürdüğü de atlanmaması gereken bir başlıktır.Bize ne, olmuş bir kere, diyenler olabilir. Ancak bu netameli tartışmanın bugüne etkileri ihmal edilemeyecek kadar fazla.Çünkü ebedi bir sistem olarak vazedilen kapitalizm, ortaya çıkışına dair efsanelerin yarattığı sis perdesinden gayet iyi faydalanıyor. Kapitalizm hem ebedi hem de ezeli bir sistem...