Türkiye solunun kendi geçmişine bakışı, ağırlıklı olarak, içinde bulunulan dönemin biriktirdiği kendine özgü tepkiselliklerin gölgesini taşımıştır. Türkiye solunun örgütlenme ve mücadele içinde yer alan kesiminin kendi tarihine "akademisyence" yönelmesi, kuşkusuz ne mümkün ne de kendi başına istenir bir durumdur. Yine de, aşağıda özetlemeye çalışacağımız nedenlerle, Türkiye solunun özellikle 1920-60 dönemine belki bir parça "üstten", daha doğrusu veri alınmış bir örgütçülük ve politika modelinin katı ölçütlerinden çok, genel düşünsel süreçlerin analizine ilişkin araçlarla yaklaşılmasının yararı olacaktır.Başka pek çok ülkede olduğu gibi...

Siz hiç iri kafalı, ama çelimsiz veya gözlüklü ve elinde kalem ve mürekkep hokkası bulunan ya da aydın bakışlı "devrimci proleter" figürü gördünüz mü?..."... Bu işçi figürlerinin iki çarpıcı özelliği üstüne konuşmak istiyorum. Birincisi kolların 'güçlü' kaslarının, özellikle ele doğru yaklaşırken, giderek makinayı andırması. İkincisi ise, işçi figürlerinin 'kol'ları ile 'kafa'ları arasındaki orantı -daha doğrusu orantısızlık- çünkü kollar ve özellikle pazular, kafadan çok daha iri."Bu resmetme biçimi, yalnız bir sanat anlayışını değil, aynı zamanda bir 'işçi sınıfı anlayışı’nı da getiriyor....

Elinizdeki kitabımız Marksizmde Yöntem Sorunu ve Günümüz adını taşıyor. Bilimsel Sosyalizmin klasikleşmiş siyasal teori yapıtlarını ele aldığımız 21. kitaptan sonra, bu kez Marksizme teorik yöntemi bağlamında yaklaşmayı deniyoruz.Bu kitabı hazırlarken, başlığından da anlaşılacağı gibi yöntem sorununu akademik teori alanına hapsetmek bir yana, Marksist yöntemin özel olarak günümüzün kimi tartışmalarına uygulanmasını örneklemeyi tercih ettik. Çalışmaların kimileri ise yöntemi bir felsefi soyutlama olarak ve örneklemelerini yine Marksizmin teorik kavram ve kategorilerinden seçerek ele alıyorlar.Birinci yazı sözü edilen türlerin ilkine giriyor. "Sovyetler Birliği'nde...

Türkiye sol hareketi yaklaşık yüz yıllık tarihinde birçok politik önder yetiştirdi. Tümü, kendi kimlikleriyle kimi özgünlükleri yalnız başlarına taşıdılar. Ancak politik mücadelenin artık toplumun derinliklerine doğru kök salmaya başladığı yıllardan, özellikle 60'lı yıllardan sonra, solda ortaya çıkan politik önderlerin, kimi kez, kendilerini biçimlendiren koşulların belirleyiciliği, kimi kez de kendi çizdikleri çizgilerin özgünlüğü altında belli bir tipoloji oluşturduklarını görmek mümkün.Türkiye'de 61-71 döneminde, gençlik kesiminde yeni bir önder tipi şekillenmeye başladı. Militan önderleri dışlayarak (örneğin D. Gezmiş, İ. Kaypakkaya vb. aslında daha...

Gelenek dizisinde bazı yenilikler olacağı haberini önceki kitabımızda vermiştik. Birincisi, diziyi bundan böyle iki aylık periyotlarla yayınlayacağız. Kitaplarımızın hacminin daha geniş, içeriğinin de teorik yoğunluk anlamında daha zengin olmasını hedefliyoruz. 13. kitaptan bu yana Metin Çulhaoğlu ve Cemal Hekimoğlu'nun sürekli kaleme aldıkları kısa yazılar 22. kitapta yer almıyor. Çulhaoğlu ve Hekimoğlu "Gelenek'den Geleceğe" ve "Türkiye'den Dünyaya"yı yine sürekli katkıda bulunacakları bir diğer yayında "köşe yazıları" olarak sürdürecekler. Evet, Gelenek'in 22. kitabıyla aynı tarihlerde aylık bir gazete, Siyaset yayın hayatına giriyor.Gelenek'in...

1986’dan 1988 sonbaharına yayınlar düzeyinde Türk solunda oldukça çok şey değişti. Bu değişiklik en yalın haliyle yayın hayatına giren dergi adedinde gözlenebiliyor. Siyasi bir kimlik taşımayan ve edebiyat-sanat alanlarında yoğunlaşanlar bir yana konulsa bile, sol siyasi panoramanın çok çeşitlendiği söylenebilir. Çeşitlilik içinde yaygın ve ortak bir “kimlik koyuş tarzı” göze çarpıyor. Türkiye solunda 80 öncesinde olduğu gibi bugün de çevrelerin kimlikleri dar anlamda güncel siyasetin damgasını taşıyor.Gelenek kitap dizisi bu sayısıyla ikinci yılını doldurmuş bulunuyor. Gelenek’i ayırt eden bir nokta...

Genel olarak sosyalizme, sosyalist toplum düzeninin doğasına ve sosyalist örgütlenmenin yapısına ilişkin tartışmalar, günümüzde yeni boyutlar kazanarak sürüyor. Bir "yenileşme" ve "geçmişin sağlıklı muhasebesi" çerçevesinde, bürokratlaşma, yozlaşma ve yaratıcılığın yokedilmesi türünden uygulamalar çeşitli çevrelerden acımasız eleştiriler alıyor.Bundan tam 10 yıl önce, Türkiye İşçi Parti'li (TİP) sosyalistler arasından bir kesim kendi partileri içinde gördükleri yanlış eğilimleri, özellikle demokratik merkeziyetçilik, inisiyatif, yaratıcı çalışma ve benzeri konulardaki kalıpçı yaklaşımları eleştirmeyi ve aşmayı denediler.TİP'in 10 yıl önceki Ankara il örgütü yöneticilerinden üçü 4 Kasım...

Dizimizin 21. kitabı "Marksist Klasiklerde Politika" başlığını taşıyor. Ana konuyu oluşturan çalışmalar, bilimsel sosyalizmin klasik "siyaset teorisi" yapıtlarını ve kritik dönemleri ele almakta. Metin Çulhaoğlu'nun "Gelenekten Geleceğe" sayfalarındaki makalesi konuya bir giriş niteliğinde; yazar klasiklerin okunmasına ve değerlendirmesine ilişkin bazı hatırlatmalarda bulunuyor.Ana konumuza ilişkin Servet Ulusoy, Faik Biçer ve Serap Biçer'in ortak çalışmaları olan yazıları sayfalarımızın sınırlılığı nedeniyle Kasım kitabımızda yer alacak. Yazıda Marx'ın Fransa'da Sınıf Mücadeleleri, Louis Bonapart'ın 18. Brumaire'i ve Fransa'da İç Savaş yapıtları merkeze alınarak Gelenek'de değişik...

Dizimizin elinizde bulunan 19. kitabının ana konusunu Türkiye solundan aydın tiplemeleri oluşturuyor. Bu ana konu çerçevesinde üç uzun yazımız yer alıyor. Üçünü de Gelenek imzasıyla yayınladığımız yazılarda sırasıyla üç Türk "aydını", Yalçın Küçük, Murat Belge ve Doğu Perinçek’in kariyerleri, teorik ve siyasi performansları değerlendirilmeye çalışılıyor. Bu yazılar üzerinde yalnızca ele aldıkları kişilerin özel ve ilgi çekici ayrıntıları açısından değil, Türkiye aydının genel çizgilerine ilişkin ipuçları vermeleri açısından da durulmasını diliyoruz.Ana konusunu bu üç isim çevresinde örülmesinde gözetilen kıstasları kısaca belirtmek...

Elinizdeki haziran kitabımızın ana konusunu sosyalist harekette program sorunu oluşturuyor.En başta "Gelenek Gündemi", bu konuda somut saptamalar içeriyor. Gündem yazısının başında gerekli açıklama olmakla birlikte burada bir kez daha vurguluyoruz: "Legal Sol Parti İçin Programatik Öneriler" kapsamlı bir program çalışmasının ürünü değil, dünya ve Türkiye saptamalarına bir yaklaşım denemesidir. Bu sınırlı kapsama rağmen yapılan saptamaların Türkiye'deki sosyalist kadrolar açısından üzerinde mutlaka durulması gereken önemde olduğuna inanıyoruz.Metin Çulhaoğlu'nun program sorununa ilişkin yazısının başlığı "Sıradan Olmak ya da Olmamak". Yazı bir sosyalist...