Etiket: İktisat / Sanayileşme / Kalkınma

AKP’nin iktidara gelişinden bu yana sık sık, bu partinin kendi sermaye tabanını yaratarak veya güçlendirerek sermaye sınıfının temsiliyeti konusunda kendisine bazı avantajlar yarattığı olgusuna işaret ettik. Bu kuşkusuz AKP’nin izlediği siyasetin sermaye sınıfının genel çıkarlarından bağımsız olduğu anlamına gelmiyor; bilakis AKP bu çıkarları Türkiye’nin yeniden yapılandırılması çerçevesi içerisinde yeniden üretiyor. Ancak şurası kesin: Türkiye’nin yeniden yapılandırılması, sermaye sınıfının iç dengeleri yerinden oynatılmaksızın başarılamaz; bunu yapıyorlar… AKP’nin sermaye sınıfının iç dengelerine müdahale etmek, bir bütün olarak burjuvazinin çıkarlarıyla emperyalizmin Türkiye’ye ve ...

Dünya krizinin Türkiye’ye olan etkisini ele alırken, üzerinde en fazla argüman üretilmesi gereken başlığı işsizlik oluşturuyor. Türkiye ekonomisi krizden kredi olanaklarının daralması ve ihracat pazarlarında talebin düşmesi üzerinden etkilenirken, bu etkilerin işçi sınıfı açısından en ağır sonucu felaket boyutlarına varan bir işsizlik artışı oldu. Krizin kuşkusuz sınai üretimde düşüş, özel sektörün dış borç çevriminin pahalılaşması gibi sonuçları da var, ancak işçi sınıfı üzerindeki en ağır etkisi olan işsizliğin altının daima burjuvazi üzerindeki etkisinden daha kalın biçimde çizilmesi ve diğer sonuçların ...

Giovanni Arrighi Adam Smith Pekin’de 21. Yüzyılın Soykütüğü İngilizce’den Çeviren: İbrahim Yıldız Yordam Kitap, İstanbul, Ocak 2009, 416 sayfa Giovanni Arrighi, Türkçe’ye kazandırılan son kitabı Adam Smith Pekin’de 21. Yüzyılın Soykütüğü’nde ABD’nin dünya hakimi olma rolünde yaşanan aşınmanın nedenlerini ve sonuçlarını geliştirdiği kuram aracılığıyla araştırmaktadır. Yazara göre ABD’nin gerilemesi belli dünya-tarihsel koşullar altında Çin merkezli Doğu Asya sisteminin daha öne çıkarak, Adam Smith’in ulusların zenginleşmesinin bir uluslararası güç dengesine varacağını savlayan kuramını gerçek kılabilir. Arrighi’nin tarihsel analizinde merkezi konumu hegemonya ...

ABD seçim sonuçlarının belli olduğu, ancak Barack Obama’nın henüz koltuğu devaralmadığı 2008 yılı sonunda, Büyük Ortadoğu Projesi’yle (BOP) ilgili peşpeşe yapılan iki açıklama Türkiye gündeminde yer buldu. Bunlardan ilki, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) eski Türkiye Masası Şefi Graham Fuller’in yaptığı “BOP felakete dönüştü” açıklamasıydı. “Ilımlı İslam” tabirinin mucidi olarak da bilinen Fuller, Bush döneminde Türkiye ve ABD çıkarlarının çatıştığını söylüyor; Türkiye’nin bu dönemde ABD planlarına dâhil olmayarak “idam fermanını imzalamaktan kurtulduğunu” vurguluyordu. Fuller, bekleneceği gibi Obama döneminde ABD’nin Ortadoğu ...

“1929’dan beri kapitalizmin yaşadığı en ağır bunalım”… Son iki yıldır bu cümleyle, bazı küçük farklılıklar olabilse de, çok sık karşılaşmaktayız. Dünya kapitalizminin içinden geçmekte olduğu bunalımın karşılaştırılabileceği tarihsel referansın 1929 Krizi ve onu takip eden, adı üstünde “Büyük” Bunalım olduğu konusunda genel bir uzlaşma bulunuyor. Bu konudaki uzlaşma öylesine genel bir hal almış durumda ki IMF ve benzeri kurumların raporlarında, sağcı iktisatçıların değerlendirmelerinde bile artık iki bunalım dönemini karşılaştıran çözümlemelere rastladığımızda şaşırmıyoruz. Fazla değil, bundan iki sene kadar önce şişmekte ...

“Esnaf ve sanatkâr: İster gezici ister sabit bir mekânda bulunsun, Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunca belirlenen esnaf ve sanatkâr meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedenî çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabı esasına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat sahibi kimseler (…)” 5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu, Madde 3 Batılı emperyalist bir merkezi, ...

Türkiye kapitalizminin AKP iktidarı ile birlikte iyice kuvvetlenen emperyalizme bağımlılığı artırıcı yönelimlerinin sonuçlarını en iyi anlatan veri kümelerinden biri İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) “Türkiye’nin 500 Sanayi Kuruluşu” sıralaması. Sanayi şirketlerinin 2007 yılı sonuçlarına göre yapılan ve geçtiğimiz yılın ikinci yarısında yayımlanan çalışmaya göre Türkiye’nin en büyük 500 sanayi şirketinin sanayi üretimi içindeki payı yüzde 25,5, imalat sanayi üretimi içindeki payı ise yüzde 28 civarında. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılına ilişkin İSO 500 çalışması ile 2007 yılı sonuçları karşılaştırıldığında sanayinin ekonomi ...

Her Küba ziyaretinden sonra yazılan izlenimleri okumak için eskisi kadar istekli değilim. Yoksul ama mutlu insanlar, sağlıktaki başarılar, insanların güzelliği... Bunlar tamam. Küba çok özgün koşullarda sosyalist devrimi sürdürmek, başlangıcından bu yana gevşeyip derinleştiği dönemler de olsa, ABD emperyalizminin başını çektiği uluslararası bir kuşatma altında sosyalizmi kurmak zorunda kaldı. Bu nedenle Küba birçok cephede yoksullukla, kısıtlarla boğuştu, ama öte yandan sosyalizmin üstünlükleri ile farklı alanlarda parlak başarılar elde etti. Bu süreçteki bütün özgün yanlarına rağmen Küba’da sosyalizmi kuranların insanlık adına ...

“Emperyalizmin ayırıcı özelliği sınaî sermayede değil, ama tümüyle mali sermayededir.” Lenin,V.I.,Emperyalizm,Kapitalizmin En Yüksek Aşaması,çev.Cemal Süreya, Sol Yayınları, Ankara, 1992,s.97. ABD’de başlayan ve dünyayı saran mali kriz, reel bir kriz görünümü de kazanmış durumda. Emekçiler özellikle ABD ve Avrupa’da evlerini ve emekliliklerini ve bütün kapitalist dünyada ise işlerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Derinleşen kriz karşısında ABD ve Avrupa’da devlet tarafından açılan “kurtarma paketleri”, çoğunlukla devlet müdahalesinin eksene alındığı tartışmalara neden oluyor. Krizle beraber emperyalist merkezlerdeki burjuva basında ilginç biçimde Marx’a referanslar ...