Etiket: İktisat / Sanayileşme / Kalkınma

Kentler ve kent olgusu, tarih boyunca toplumsal incelemelerin neredeyse temel dokusunu oluşturmuştur. Toplumsal süreçlere kaynaklık eden her olgu gibi kentleşme süreçleri ve kent mekanı da siyasal mücadelenin güncel ihtiyaçlarını karşılaması bakımından önemini korumaya devam etmektedir. Konuyu bizim açımızdan güncel kılan ise, ülkemizde hızla değişmekte olan kentsel yapı ve ilişkilerin sosyalist ideoloji açısından taşıdığı riskler ve olanaklar.Toplumsal değişimin temel mekanı olması, kentlere, zaman içinde farklı sınıflar ve sınıfsal ilişkiler tarafından değişik anlamlar yüklenmesine neden olmuştur. Kimi anarşist ve kent karşıtı romantik ...

Bu yazı yazılırken Arjantin emekçilerinin isyanını televizyonlar gösteriyor ve Türkiye’nin Arjantin’den ne kadar farklı olduğu sermayenin kalemşörleri tarafından anlatılıyor, yazılıyor. Dünya kapitalizminin bu iki zayıf halka adayı ülkesinde yaşanan ekonomik krize tepkiler farklı biçimlerde veriliyor. IMF’nin dediklerini yapmakta “geciken” Arjantin sermayesi bir yanda; dediklerini harfiyen yerine getirdik diye övünen ve Türkiye’nin artık AB’ye kapağı atacağından iyice umutlanan Türkiye sermayesi diğer yanda. Yaşanan bu gelişmeler altında, iki ülkenin farklılıklarını karşılaştırmaktan ziyade ülkemizdeki işçi sınıfının bu krize verdiği tepkinin neden çok cılız ...

SOSYALİST PLANLAMA:

Kapitalizm dünya çapında hızla yeni bir resesyon dalgasının içine düşerken yaklaşan krizin nedenleri konusunda pek çok tartışma yürütülüyor. Krizin ipuçlarına veya sonuçlarına tek başına belli ülkelerdeki verilere bakarak yaklaşmak bir takım sorunları beraberinde getiriyor çünkü krizin görüntüsü tek tek bakıldığında ülkelerin özgün dinamikleri gereği çok farklı olabiliyor. Dolayısıyla dünya ekonomisinin krizine dair daha sağlıklı bir yaklaşıma bütün olarak dünyadaki sermaye hareketlerini ve ekonomik blokların krize vermiş olduğu refleksleri yorumlayarak ulaşılabilecektir.Dünyanın hızla ekonomik durgunluğa gittiği bugün herkes tarafından kabul ediliyor. Tartışılan ...

1. Tekelleşme - dev şirket evlilikleri“Emperyalizm - Çökmüş asalak ölümün eşiğindeki kapitalizm” adlı kitabımı yayınlayalı dört yıldan fazla oldu. Bu kitapta güvenilir burjuva kaynaklarda yer alan itiraz kaldırmaz istatistiklere dayanarak V.I. Lenin’in emperyalizm teorisinin doğruluğunu ve günümüzde hâlâ geçerli olduğunu kanıtladım.Lenin sürekli olarak “emperyalizmin en derin ekonomik temelinin tekel olduğunu” “rekabetin tekele dönüşmesinin modern kapitalist ekonominin en önemli olgularından biri olduğunu” “üretimin yoğunlaşmasının sonucu olarak tekellerin yükselişinin kapitalizmin günümüzdeki aşaması olan emperyalizmin genel ve temel bir kuralı olduğunu” vurguladı ve ...

“Hepsi birbirine çok benzer birçok geniş caddeler, aynı işi yapmak için, aynı saatlerde, aynı kaldırımlardaki aynı seslerle gelip geçen, kendileri için her günün dünle yarının aynısı olduğu, her yılın öncekiyle sonrasının sureti olduğu, eşitçe birbirinin benzeri insanlarca oturulan, daha da çok birbirine benzer pek çok dar caddeler içerirdi.” Charles DICKENS, Zor ZamanlarKapitalizmin ezilen ve sömürülen sınıfı olan işçi sınıfı, sınıfları ve sömürüyü ilelebet ortadan kaldıracak sınıftır da. Marx proletaryanın konumunu ve bu konumdan hareketle işçi sınıfının tarihsel misyonunu kapitalizmin ayrıntılı ...

Türkiye kapitalizmi bugüne kadar pek çok kriz yaşadı. ‘50’li yıllardan itibaren yaklaşık on yılda bir karşılaşılan iktisadi krizler, ‘90’lı yıllarla birlikte daha bir sıklaştı. Enflasyonun bir türlü düşmemesi gibi biri unutulmadan diğeri patlak veren krizler de Türkiye’nin “doğal gerçekleri” arasına girdi. Neredeyse, Türkiye’nin krizlere alışmış ya da “bağışıklık kazanmış” olduğundan söz etmek gerekecek.Ama yalnızca “neredeyse”. Belki de, Nasrettin Hoca’nın yemeden yaşamayı öğrenmek üzereyken ölen eşeği gibi...Bir tablo ve Türkiye ekonomisi (ya da bir tabloda Türkiye ekonomisi)Aşağıda, Türkiye’nin dış borçlarının son ...

Sermaye düzeni ve kriz, birbirinden ayrılamayacak bir ikili. İnsan emeğinin meta olarak alınıp satıldığı ve toplumsal refahın temelini oluşturan üretim araçlarının özel mülk sayıldığı bir rejimde bireylerin çıkarları ile toplumun çıkarlarının uyuşmasının imkanı yok çünkü. Burjuva iktisatçıları tarafından “Pazarın üretimi ve bölüşümü düzenleyici gizli eli” olarak lanse edilen bu düzen, geçtiğimiz on yılda görüldüğü üzere, hemen hiçbir rakibinin olmadığı bu dönemde eskisinden de daha fazla savaşlara, iç savaşlara, kitlesel açlık ve yoksulluğa ahlaksızlık ve çürümeye, krizlere yol açıyor. 1973 ve ...

Cumhuriyet tarihi boyunca yalnızca iki dönemde bir çeşit “kalkınma ideolojisi”nin Türkiye’nin geleceğine ilişkin tartışmaların odağına oturduğuna tanık olmaktayız. Bu dönemlerden ilki 1930’la 1939 arasıdır; ikincisiyse pek tabii 1960-1971 dönemidir. Kanımca, bu iki dönem dışında Türkiye burjuvazisinin “kalkınma” vurgusu, bir demagoji olmanın ötesinde anlam taşımamıştır. Birinci dönemin kalkınma ideolojisi, büyük oranda Kadro Hareketi tarafından şekillendirilirken, ikinci dönemin bu bağlamda öne çıkan öznesi ise, Yön Hareketi olmuştur.İlginç olan, dönemler arasında olduğu kadar, bu iki hareket -Kadro ve Yön- arasında da pek çok ...

Tevfik Çavdar ile söyleşi