Gelenek Sayı 16

Dizimizin elinizdeki 16. kitabı yer değişikliği nedeniyle sizlere geç ulaşmış bulunuyor. Aynı nedenle Nisan'da ayrı bir kitabımız çıkmayacak. 16. kitap Mart-Nisan aylarını birlikte kapsıyor. Mayıs'tan başlayarak gene her ay düzenli biçimde birlikte olacağız. Bu vesileyle okurlarımıza duyuruyoruz: Gelenek'in basımı bundan böyle istanbul'da yapılacağı gibi yazışma adresi olarak da "Okurlarla"nın sonunda yer alan adresin kullanılması gerekiyor.Bu kitabımızın konusu genel olarak "ulusal sorun" adıyla bilinen konuya ayrılmış durumda. Gelenek konuya yaklaşımın genel hatlarını belirliyor. Arkadaşımız Cemal Hekimoğlu'nun aynı konudaki bir yazısı Mayıs kitabımızda yer alacak. Ana konuya ilişkin ilk yazı Harun Koçak'ın: "Ulusallık Değil Sınıfsallık". Koçak yazısında sorunun genel ilkelerini ele aldıktan...

Gelenek'in bir önceki 15. kitabında yer alan Serdar Aydın'ın "Toplumsal Kurtuluş Üzerine" başlıklı değinmesine ilişkin olarak sözü edilen derginin Genel Yayın Yönetmeni sayın İlhan Akalın'dan bir açıklama aldık. Sayın Akalın'ın açıklamasını aynen yayınlıyoruz.GELENEK YAYINEVİ YETKİLİSİNE P.K. 137 BAKANLIKLAR ANKARAAnkara 9.Şubat 1988'Yayınevinizin Şubat 88 tarihli ve 15 nolu dizisinde Serdar Aydın imzalı "Toplumsal Kurtuluş Üzerine" başlıklı bir yazı yayımlandı. Yazıyı eleştirmeye değer bulmuyorum. Ancak çok açık yapılan bir tahrifatı belirtmem gerekiyor. Bu mektubu onun için yazıyorum. Zira yazı tamamen sözünü ettiğim tahrifat üzerine kurulmuş.''Tahrifatı gösterebilmem için Serdar Aydın imzalı yazıdan alıntı yapmam gerekiyor: "İlhan Akalın... sohbet toplantısında çok açık bir ifade...

GELENEKTEN GELECEĞE

“Proletaryanın çıkarlarını savunan Sosyal Demokrasinin ödevleri ile çeşitli sınıflar tarafından oluşturulmuş bulunan ulusun hakları iki ayrı şeydir.” STALİNDünyada hiçbir sorun yoktur ki, proletaryanın çıkarlarını savunan sosyalistleri ilgilendirmesin. Ulusların hakları, her zaman, siyasi bir sonu haline burjuvazi tarafından getirilmiş ve bu “iki ayrı şey”in somut tarihsel koşullarda birleştirilmesi ve çözümü de sosyalistlerin görevi olmuştur.Ulusal sorun gerçekte, belli siyasi sınırlar içinde hegemonyanın kimin elinde olduğu sorunudur. Elbette belli bir ülkede, herhangi bir dili konuşan, azınlık bir ulus oluşturan, bir milliyet olan veya tüm bunların daha gerisinde bir nedenle toplumun tümünden ayrımlanabilecek bir grubun, grup, milliyet, ulus olmasından kaynaklanan özelliklerini devam ettirmek istemesi...

TÜRKİYE\'DEN DÜNYAYA

Ulusal sorun, ya da daha geniş bir ifadeyle Marksizmde ulusallık konusu teorik bir düzlemde ele alınabilir mi? Bu soruya her konunun teorisi yapılabileceğini söyleyerek olumlu yanıt verilebilir. Ama genel geçer yanıtların yine genel geçer bir düzeyde kalarak işlevsizleşme riski vardır. Yanıtı ne denli açık görünürse görünsün, yukarıda konulan türden bir soruya bile daha ayrıntıda yaklaşmakta yarar bulunuyor.İlk önce bir gözlem: Türkiye'de ulusal soruna teorik bakılmadı ve bakılmıyor. İtirazlar yükselebilir; yıllarını sol siyasete vermiş bir çok insan eski-yeni yayın organlarında yazılanları hatırlatabilir. Olası istisnalar bir yana, Türkiye'de sosyalist teori adına, ulusların kendi kaderlerini tayin hakkı, sömürge-ezilen ulus ayrımı, sosyalistlerin kendi örgütlenmelerinde...

İçeriği henüz belirlenmemiş bir "Yeni Düşünce Tarzı" kavramı var. Bilimcisinden politikacısına kadar, apayrı konuları ve nesneleri olan insanlar, karşılarına çıkan ve çözmekte zorluk çektikleri sorunları ancak "yeni bir düşünce ya da yaklaşım tarzı" olursa çözebileceklerini, giderek daha yoğun biçimde ifade ediyorlar. Bu aynı zamanda, insanların nitelikçe farklı ve eski yaklaşım biçimleriyle çözemeyecekleri yepyeni sorunlarla karşılaştıkları anlamına da gelir. Bugünkü aşamada hemen herkes, ileri sürdüğü yeni bir tezi bu "Yeni Düşünce Tarzı" kapsamı içine sokma şansına sahip bulunuyor. Besbelli ki kavram, toplumsal yaşamın herhangi bir detayına yaklaşım biçimlerini kapsadığı gibi, bir bütün olarak yeryüzüne ve insanlığa, hatta kainata "yeni bir açıdan...

Sosyal demokrat partiler, Avrupa'da işçi sınıfının bilimsel partileri oldukları dönemlerde, işçi sınıfı ile olan ilişkilerini oldukça sağlam temeller üzerine oturttular. Çok büyük ideolojik sapmalara rağmen günümüze dek işçi sınıfı ile olan ilişkilerini de korudular.Sosyal demokrat partiler günümüzde de sermayenin yaşamını koruyabilmek için burjuvazinin devamlı gelişen ihtiraslarına, akılcı bir çözümle set çekerek, işçi sınıfı ile bağlantılarını sağlamlaştırmaktan öte tüm halkın yapısını burjuva ideolojisine yatkınlaştırmak yönünde önemli adımlar atıyorlar. Böylece sosyal demokrat hareket "sermaye"nin isteği doğrultusunda yürüyen bir hareket olarak karşımıza çıkıyor.Günümüzde sosyal demokrat parti, burjuvaziyle uzlaşmacı bir dünya görüşü çerçevesinde işçi sınıfına "barış içinde bir arada yaşama" formülünü kabul ettirebilmek için,...

Türkiye'de bilimsel sosyalizmi programatik ve ideolojik olarak savunacağı öngörülen siyasal hareketler, ilk sinyallerini 78-79 yıllarında verdikleri derinden derine bir kaynaşmayı artık ipuçları iyice belirginleşen bir ayrışmayla birlikte yaşıyorlar.Geleneksel solun taşıdığı bazı zaaflar giderek sınırları netleşmeye başlayan bir eğilime, TBKP yöneticilerine, devrimci ve sosyalist mücadeleye uzanan asıl açılımları ise başka örgüt ve hareketlere mal olmaktadır. Elbette bu ayrışma nihai ve mantıksal sınırlarına ulaşmış sayılamaz; çünkü bu süreç kendi başına ideolojik tartışma ve kadrolar arası hesaplaşmanın ötesindeki nesnelliklere de oturmalıdır. Devrimci bir yükseliş ve giderek devrimci bir durum, sınıfa kök salmış bir parti ve teorik araçları da tanımlanmış bir teorik sıçrama, hem...

Adalet Ağaoğlu'nun son romanı "Hayır" diğer romanlarından "Ölmeye Yatmak" ve "Bir Düğün Gecesi" ile birlikte "nehir roman" bütünlüğüne kavuşuyor. Yazar romanın sonlarına doğru "Bu çalışma... Bir sanatçının, geçmişinde yalnızca hayata bağlılığı, coşku ve direnişi terennüm etmiş bir sanatçının intihar tasarımı üzeri(nde)" (s. 309) temellendiğini vurguluyor. Ve devam ediyor: "Romanı kurmak, en ince ayrıntılarına dek tasarlanmış bir dünya ile yola çıkmak demek. Bu ayrıntıları ise, ancak bağlı bulunduğumuz, içinde yaşadığımız hayattan derleyebili(riz)" diyor. Ortaya çıkan ürünü ele alıp değerlendirirken beni asıl ilgilendiren ise, yazarın kafasında tasarlamış olduğu dünyadan çok, gerçek hayattan derleyebildikleri ve gerçek hayatla ne ölçüde izdüşebildiği, oluyor. Bu konuda...