Gelenek Sayı 57

Kemalizm üzerine yazmak 90'lı yıllarda sosyalistler açısından siyasal önemini yitirmiş görünüyordu. Bu konu daha çok sivil toplumcularla sol-kemalistlerin arasında bir tür polemik konusu olmaya sıkışmış durumdaydı. Açıkçası bunu çok isabetli olarak görüyor ve gerek Osmanlı gerekse Türkiye Cumhuriyeti tarihi üzerine çalışmanın akademik ağırlıklı bir çaba haline gelmesini yararlı buluyordum. Siyasetçiler buradan özellikle ideoloji konularında önemli sonuçlar çıkarabilir ve bu sonuçlar sosyalist ideolojinin yeniden yükselişi için kimi katkılar yapabilirdi. Ama öyle kalmadı. 28 Şubat'ta başlayan süreç ve Asker Partisi'nin siyasete ağırlığını koyusu işleri değiştirdi. Yıllardır sol içinde kemalizm acentalığını sürdüren Aydınlık ve Cumhuriyet yazarları bu açıdan yaşadıkları marjinalliği AsParti'nin desteğiyle aşmaya...

Şimdiye kadar Sosyalist İktidar Partisi'nin siyasal yayınlarında ÖDP eleştirisi kapsamına alınabilecek pek çok şey yazıldı. Kimisi, Türkiye sol hareketinin bu yeni oluşumunu doğrudan konu aldı, kimisi ise Türkiye'nin kritik siyasal gündem başlıkları üzerinden tekil siyasal tavırların eleştirisini ön plana çıkarttı. Bu partinin kuruluşunu TBKP denemesinden sonra solda ikinci likidasyon hareketi olarak nitelemiştik. Susurluk kazası ile başlayan süreçte bu partinin burjuva siyasetinin güncel siyasal tercihlerine alternatif olmak yerine, bu tercihlere yedeklenen bir konumu temsil ettiğini yazdık. Bir bütün olarak ÖDP'nin sol eleştirinin klasikleşmiş şablonu olan reformizm-devrimcilik ekseninde ele alınamayacağını, reformizmin ortak bir ideolojik payda üzerinde tanımlanabileceğini ÖDP ile kategorik olarak aynı...

1. Giriş"Kimler sosyalizm istedi?" Dünyadaki bütün ulusal bağımsızlık mücadelelerinde sosyalistlerin ısrarla sordukları soru budur. "Bir coğrafyanın emperyalizmden koparılmasında ve burada sosyalist bir toplumsal düzenin inşaasında, bu ulusal mücadelenin hangi kadrolarının ve hangi örgütlerinin amacı sosyalizmdi?" Bu kadrolar sosyalistlerin yoldaşıdır ve bu örgütler desteklenmesi gereken örgütlerdir. Bunların etkinliğinin önderlik noktasına geldiği durumda ise bu ulusal mücadele tartışmasız desteklenmesi gereken bir mücadeledir.Ulusal mücadelelerin bir biçimde anti-emperyalist özelliklere sahip olması, emperyalizmin hakimiyetindeki bir dünyada kaçınılmaz gibi görünmektedir; ancak bunun kaçamak noktaları vardır. Bir emperyalist odağa karşı savaşırken diğerine yaslanmak, ya da diğerinden beslenmek kaçamak yollardan biridir. Bu bağımsızlık için mücadele etmek değil, mevcut...

İşçi sınıfı ve sendikalara ilişkin faaliyet ve gündem başlıklarının hangilerinin uluslararası boyutları olduğu, hangilerinin yerel dinamiklerce belirlendiği, hangilerinin ara bir noktada durduğu tartışmaları süregelen bir tartışmadır. Uluslararası sendikal hareketin verili durumuna ilişkin kimi saptamalarda bulunmak için bu tartışmanın ufuk açıcı potansiyeli inkar edilemez. Ancak, konjonktürel ağırlık kaymalarının eksene yerleştirildiği bir bakış açısıyla yola çıkmanın daha işlevsel olacağını düşünüyorum.Diğer taraftan uluslararası sendikal hareketin kimi tarihsel boyutlarının irdelenmesinin, güncel saptamaların yerli yerine oturtulabilmesi açısından önemli olduğuna inanıyorum.Bu nedenle, yöntemsel olarak, sınıf mücadelesinin bütünlüğünün içinde işçi sınıfının uluslararası pozisyonunun tanımlanması için, sınıf mücadelesinin ulusal sınırları aşan niteliklerinin öne çıkarıldığı bir biçim yerine, ulusal...

Geçen yıl, SES Genel Merkez Eğitim Komisyonunda "Nereden Başlamalı?, Nasıl Yapmalı?" isimli bir broşür çıkardık "Nereden Başlamalı, Nasıl Yapmalı" SES Genel Merkezi Broşür dizisi 1. Hazırlayanlar:Mahmut Konuk, Hatice Temel, Önder Ergönül, Yusuf Özden, Kemal Acar, Evrim Terzioğlu. Katkıda Bulunanlar: Ebru Cihan, Zuhal Ergönül. . Daha sonra broşürde geliştirdiğimiz yaklaşım doğrultusunda Ekim 1997'de Yalova'da bir eğitim toplantısı gerçekleştirdik. O toplantıda Türkiye solu için kısmen yeni sayılabilecek "aktif eğitim modelleri" üzerinde durmuştuk. 1998 yılı içinde de SES Genel Merkezi Eğitim Komisyonunda bu yönde çalışmalar sürüyor. Bu yazı, Yalova'da sunulan metnin genişletilmiş halidir.Bu arada SES eğitim broşürünü hazırlarken birlikte çalıştığımız Mahmut Konuk arkadaşımız...

Nemit Yoldaş, öğrenme aşkını yaşatacağız...Türkiye kapitalizminin egemen güçler açısından altından kalkılamaz boyutlara ulaşan krizine "restorasyon süreci" ile Asparti öncülüğünde çözüm bulma arayışları sürüyor. Restorasyon adını verdiğimiz siyasi müdahale, "soyut" olarak bir programa sahip -sermaye düzeninin bekasını sağlama genelliğinde-, ancak "somut" olarak düzenin yıpranan unsurlarına "yeter artık!" demek dışında elinde bir program yok. Kuşkusuz bu önermeye itiraz edilebilir, Asparti eli ile yapılmaya çalışılan düzenlemelerin toplamının bir programa tekabül ettiği ileri sürülebilir. Ama belirttiğimiz gibi Asparti'nin elinde sermaye sınıfının bekasını sağlamanın kaçınılmaz gerekirliklerinin yazılı olduğu bir program vardır. Bu program yıpranan unsurların temizlenmesini, sermaye düzeninin daha "düzgün" işler kılınmasını söylemektedir. Ancak tüm...

"Dünya üzerindeki tüm mutsuzluklar, yeterince gelecekte yaşayamamaktan kaynaklanıyor." Elias Canetti-KörleşmeMarksizm, proletarya devriminin teorisidir. Proletarya devrimi, burjuva devlet iktidarını yıkan siyasal devrimle başlayan, komünizme dek uzanan süreçte proletarya diktatörlüğü şekline bürünen bir devlet biçiminin hakim olduğu toplumsal devrimle süren tarihsel bir eylemdir. İşte marksist devrim ve devlet teorisinin özü budur. Çok mu indirgemeci geliyor? Birazdan yükseltebiliriz ama önce devlet üzerine bilinen tanımlarla devam edelim."Yalnızca özel kişiler tarafından az zamandan beri edinilmiş bulunan zenginlikleri, gentilice düzenin komünist geleneklerine karşı koruyan ve yalnızca eskiden o kadar horgörülen özel mülkiyeti kutsallaştıran ve bu kutsal şeyi bütün insan topluluğunun en yüce ereği olarak bildiren bir...

"Ve acıdan dili tutulunca insanın, bir tanrı Çektiğimi anlatayım diye bana dil vermiş."                                                 GoetheDünya ülke, sınıf; yeni tehditler altında... Yenilik, tehditte değil ama, yenilik bu tehdide kimi sol anlayışlar tarafından boyun eğilmesinde. Tehdit, kültür emperyalizmi ise; teslimiyet, kitle kültürüne karşı kitle kültü üretmek; teslimiyet, siyaseti sınıfa değil medyaya yapmak; teslimiyet, ideolojik mücadeleyi medyatikliğe dönüştürmek; sınıf mücadelesini deplasmana mahkum etmek.Ne kitle kültürünü ve/veya kültür endüstrisini yadsıyacağız, ne medyanın çok yönlülüğünü görmezden geleceğiz; ama ne de, emekçi yığınlarım sermaye sınıfı tarafından istenildiği gibi manipüle edilebilen eblehler olarak kabul edeceğiz. Burjuvazinin araçları karşısında kimilerinin duydukları hayranlığın özentiye dönüşmesine, bu özentiyi de kendi pratiklerine...

Türkiye siyaseti kemalizmin altından kalkamıyor. Kemalizmle başa da çıkılamıyor.Sol içerisinde ideolojik etkisi asla küçümsenmemesi gereken sol-liberalizm hâlâ kemalizmle hesaplaşmaya uğraşıyor. Solun bütünü hâlâ kemalizmden kopamamakla eleştiriliyor. Devrimci demokrasinin bir kesimi, sanki kemalizmin peşinde koşturan kendi öz ataları değilmişcesine solun diğer kesimlerine herhangi bir konuda fatura çıkartmak gerektiğinde kemalizmin izlerini arıyor.Bu arada, sola anti-kemalizm pompalayan sol-liberaller devrimci siyasette denizi ne zaman tüketseler, sosyal-demokratlaşırlar ve kemalizmin en sıkı mirasçıları sayılan partilere uzman kadro ya da köşe yazarı sıfatıyla danışmanlığa atanırlar.Hoş, bugün anti-kemalist solcu eskilerinin burjuva siyasetinde bir türlü gözardı edemedikleri CHP'nin, 1990'ların başındaki yeniden parlayışı sırasında Baykal'ın Cem Boyner'i ya da Turgut...