Gelenek Sayı 66

Türkiye insanı için söylenmiş “özlü sözler” vardır. Bende bunlardan sadece iki tanesi aklımda yer etmiştir. İlki, Türkiye insanının yüzde 60’ının aptal olduğuna dair olanıdır. Bir diğeri ise; Türkiye insanının mücadele etmeyi değil, mücadele edenleri sevdiğine yönelik değerlendirmedir.Her iki saptamadaki vurgu sözgelimi İngilizlerin soğukluğuna ya da Fransızların romantikliğine işaret eden bir yaklaşımın sonucu değildir. Bir tür tepkiyi belki de çaresizliği hatta ilişkili olarak sınırları ifade etmektedir. Açıkça bu ülkenin insanından “özel bir şey çıkmaz” sonucuna taşımaktadır.Öte yandan Türkiye’yi (dolayısıyla insanını) devrime daha yakın olanlar kategorisine sokmakta hiçbir beis görülmez. Eşitsiz gelişim dinamikleriyle bu denli yoğrulmuş toplumsal-siyasal yaşamı bu denli “yüklü” ve...

"Kıbrıs hususundaki görüşler kişinin sahip olduğu bilince ilgi ve duyarlılığa göre değişebilmektedir: Kıbrıs antropologlara göre 9000-10000 yıllık insanlık tarihine sahip bir Ada; askeri stratejistlere göre 'Akdeniz ve Ortadoğu için kaybedilmemesi gereken bir üs'; Türk-Yunan politikacıları ve karar vericileri için bir 'ulusal mesele'; Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum milliyetçilerine göre 'Anavatanlara Enosis-Taksim' yoluyla ilhakı şart olan bir toprak parçası; Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum sosyalistlere göre 'Anavatan'; kendilerini Kıbrıslı sayanlara göre 'birarada yaşamaya mecbur olunan bir vatan'; Avrupa-merkezcilere göre 'bir arada yaşaması mümkün olmayan iki azgelişmiş toplum' vb..." HASGÜLER Mehmet, Kıbrıs’ta Enosis ve Taksim politikalarının sonu, İletişim yay., İstanbul, 2000, s.53 [HASGÜLER...

Kıbrıs adasında yaşayan Türkler uzaktan da olsa ünlü Türk şairi Nazım Hikmet’in şiirlerini okuyup takdir etmişler, onun siyasal mücadelesini izleyip desteklemişlerdi. Örneğin Lefkoşa’da 1945 ile 1947 yılları arasında 15 sayısı yayımlanan aylık fikir ve sanat dergisi “Dünya”nın Kasım 1945 tarihli 5. sayısında çıkan ve Lefkoşa Türk Lisesi’nin edebiyatçı öğretmenlerinden Nazif Süleyman Ebeoğlu tarafından kaleme alınan “Yarının Türk Şiirinin İki Büyük Müjdecisi: Nazım Hikmet Ran-Necip Fazıl Kısakürek” başlıklı yazıda şöyle denmekteydi:“Nazım Hikmet Ran’la Necip Fazıl Kısakürek’in yarınki beşeri ve büyük Türk şiirinin iki büyük müjdecisi olduğunu söylerken, hiç mübalağa yapmadığıma yüzde beşyüz eminim. Nazım ve Necip son devir şiirimizin belki de...

 BAĞIMSIZ ve BİRLEŞİK BİR KIBRIS İÇİNSosyalist İktidar Partisi, 1974 yılında Ada’nın emperyalist planlar doğrultusunda bölünmesine neden olan gelişmelerin yıldönümünde aşağıdaki açıklamayı Türkiye, Yunanistan, Kıbrıs ve uluslararası kamuoyunun dikkatine sunmayı kararlaştırmıştır.1. Bugün Kıbrıs’ın bağımsızlığı ve bütünlüğünü tehdit eden hatta fiilen ortadan kaldıran gelişmeler, bütünüyle ABD öncülüğünde hazırlanan emperyalist planların ürünüdür. 15 Temmuz 1974 yılında gerçekleştirilen faşist darbe ile Ada’nın kuzeyinin işgali ile neticelenen Türk müdahalesi tek bir planın değişik evreleridir.2. Emperyalist planın o günkü temel amacı, Türk ve Yunan burjuvazisinin çıkar çatışmalarından ve iç politikada ihtiyaç duydukları şovenist söylemden yararlanarak Kıbrıs’taki NATO askeri varlığını garanti altına almak, Kıbrıs’taki ilerici hareketin anti-emperyalist...

Merhaba…Yaz sıcaklarının bunaltıcı atmosferinde Türkiye, burjuva siyasetinin yeniden şekillenmesine sahne oluyor. Aynı bunaltıcı sıcaklarda, komünist hareket “emekçilere, aydınlara, yurtseverlere” bir çağrı yapıyor: Ülkenin komünist partisine katıl!Bütün bu “sıcak” gelişmeler, bizi yeni bir sayı çıkarmaktan alıkoymuyor. Aksine, daha bir şevkle; çağrımızı güçlendirmek için daha büyük bir motivasyonla bezenmiş görev bilinciyle çıkıyor Gelenek. Okurlarımızın benzer bir duygudaşlığı yaşadığına inanarak “iyi okumalar” diyoruz.Giriş yazımız, “Burjuva siyasetinden anlam çıkarmak”. Bu yazıda son "Ulusal Güvenlik" gerilimi üzerinden burjuva siyasetinin Türkiye'de restarasyon sürecinde kazandığı özgün karakter üzerinde duruluyor.Kemal Okuyan’ın “Sosyalizm mücadelesinin neresindeyiz” yazısı adından da anlaşılacağı gibi bir “muhasebe” içeriyor. Gelenek-Sosyalist İktidar Partisi çizgisinin, ne tür...

 Geçtiğimiz ayın sonlarına doğru Cenova'da yapılan G8 Zirvesi, küreselleşme karşıtlarının kitlesel eylemlerine sahne oldu ve uluslararası ve yerel ölçekte gündemi ve tabii bekleneceği gibi solun gündemini belirledi.Cenova'da 1999'dan bu yana gerçekleşen en kitlesel gösteriler yapıldı ve küreselleşme karşıtı eylemlerde ilk ölüm yaşandı.İlk kez 1999 Aralığı'nda Seattle'da ortaya çıkan küreselleşme karşıtı protestolar ikinci yılına yaklaşırken ve son olarak Göteborg ve Cenova'da yaşanan gelişmelerden sonra bu dinamiğin "kendinden başka bir şeye dönüşmesi"nin birilerinin gündemine alındığını söyleyebiliriz.Türlü çeşit sivil toplum örgütünün, anarşistlerin, çevrecilerin, feministlerin, homoseksüellerin, dünyanın çeşitli bölgelerinde toplumsal olarak dışlanmış türlü dinamiklerin sözcülüğünü üstlenen marjinal grupların "buluşması" olarak gerçekleşen bu eylemliliklerin emperyalist...

Tamamlanma aşamasındayken bu yazının eksenini kaydırıcı bir gelişme yaşandı Türkiye’de. “Ulusal Güvenlik” konusunda Mesut Yılmaz’ın başlattığı tartışmanın önümüzdeki günlerde dallanıp budaklanarak sürmesi kaçınılmaz gözüküyor. Çünkü sorun bu tür gerilimlerde derhal geri çekilmesini bilen Mesut Yılmaz’ın kişisel tercihlerinden bağımsızlaşmış durumda. Yoksa kimse Mesut üzerinden bir tartışma yapacak, onun attığı taşın peşinden gidecek kadar saf değil.“Tartışma” burjuva siyaseti yeni bir mutabakat yakalayıncaya kadar sürecektir. Çünkü bir dizi başlıkta Türkiye’nin zamanı gerçekten kalmamıştır.Mesut Yılmaz’ın haklı olduğu tek konu budur.Ancak Mesut Yılmaz’ın bildiğini herkes bilmektedir. Türkiye’nin bu sonbaharda “Avrupa Birliği standartları” denilen başlıklarda göz boyayıcı bir takım adımlar atması için yürütülen çalışmaların karargahı ANAP...

PKP Genel Sekreter Carlos Carvalhas’ın konuşması(1) Değerli dostlar ve yoldaşlar,Değerli yerli ve yabancı konuklar,Konuşmama başlamadan önce burada bulunduğunuz için sizlere teşekkür etmek istiyorum. Ve özellikle delege yoldaşları ve sizler üzerinden temsil ettiğiniz parti kolektiflerini ve geldiğiniz bölgelerin halklarını selamlamak istiyorum.Şüphe yok ki delegelerin duygularına tercüman olarak Yoldaş Álvaro Cunhal’ı da selamlamak istiyorum. Kendisi sağlık sorunları nedeniyle bizlerle birlikte değil; ama bize bu Kongre’de okunmak üzere bir mesaj gönderdi.Yoldaşlar,Yoğun, uzun ve yorucu bir hazırlık çalışmasının ardından Portekizli komünistler, partilerine duydukları inanç ve kararlılıkla bu kongreyi topluyorlar. Onlar, partilerinin işçilere ve halkımıza karşı sorumluluğunu onurlu bir biçimde taşımaya devam ettiğine; Portekiz halkının...

Sosyalizm mücadelesinin neresindeyiz?..Yolun neresindeyiz?Ya da... Solda durum saptaması...Çok sık olmamak kaydıyla bu tür sorulara yanıt aramak, bu sorulardan hareketle toparlayıcı değerlendirmeler yapmak gerekiyor. Çünkü sosyalizm mücadelesi, sabit ağırlıklarla ve bozulmaması gereken bir denge halinde yürümüyor. Önceliklerle ihtiyaçların nesnel ve öznel faktörlerin etkisiyle sürekli yer değiştirdiği bir tarihe sahibiz. Bu tarihin bir iç "öykü"den, sınıf mücadelesinin nesnel akışına yaslanan bir bütünlüğe kavuşmasına giden yol, gerilimli ve iniş-çıkışlarla doludur. Bir başka deyişle, iddialı bir siyasi hareket "durum saptarken" sosyalizm mücadelesinin tarihsel yolculuğu ile mümkün olduğunca fazla temas noktası yakalamak durumundadır.Bunun bir "yazma" işlemi olmadığı açıktır. Söz konusu olan düpedüz siyasettir ve bir...

Türkiye kapitalizmi bugüne kadar pek çok kriz yaşadı. ‘50’li yıllardan itibaren yaklaşık on yılda bir karşılaşılan iktisadi krizler, ‘90’lı yıllarla birlikte daha bir sıklaştı. Enflasyonun bir türlü düşmemesi gibi biri unutulmadan diğeri patlak veren krizler de Türkiye’nin “doğal gerçekleri” arasına girdi. Neredeyse, Türkiye’nin krizlere alışmış ya da “bağışıklık kazanmış” olduğundan söz etmek gerekecek.Ama yalnızca “neredeyse”. Belki de, Nasrettin Hoca’nın yemeden yaşamayı öğrenmek üzereyken ölen eşeği gibi...Bir tablo ve Türkiye ekonomisi (ya da bir tabloda Türkiye ekonomisi)Aşağıda, Türkiye’nin dış borçlarının son on yıldaki gelişimi ile ilgili bir tablo var. Söz konusu tablo, hem Türkiye ekonomisinin temel bir kriz dinamiğine işaret ediyor,...