Bu kitabımıza okurlarımıza yönelik bir notla başlamak istiyoruz. Gelenek, okurlarından çeşitli konulara ilişkin mektuplar, yazılar alıyor. Bunlardan bir bölümü, yayınlanması dileğiyle bize gönderiliyor. Hemen belirtelim ki Gelenek güncel ve teorik konulardaki değerlendirmelerinde bu tür katkılardan büyük ölçüde yararlanıyor. Ancak, sözü edilen yazılardan kimilerinin Gelenek‘te oldukları gibi yayınlanmaları, çeşitli nedenlerden ötürü mümkün olmuyor. Okurlardan dileğimiz, “yayınlanma” kıstası gözetilmeksizin, bize yönelik ilgi ve katkılarının sürmesi.
Önceki kitabımızda Aydın Giritli’nin yazısının başlığıyla ilgili elimizde olmayan bir hata çıktı ortaya. Yazı başlığından üst bölümün düşmesi nedeniyle, giriş paragrafında başlığa yapılan atıf anlamsızlaştı. Giritli’nin yazısının tam başlığı “Jakobenizm-Devrimci Demokrasi: Üç Yazı ve Bir ‘Ahlak'” olacaktı. Giritli’den ve okurlarımızdan özür diliyoruz.
Bu ay “Gelenek Gündemi”, kitap elinize ulaştığında sonuçlanmasına çok az kalacak bir tartışmayı, referandum konusunu kısaca ele alıyor. Hemen ardından gelen yazı Harun Koçak’ın: “Yaşanması Gereken Bir Süreç ve Bir Mesaj”. Koçak, solda çok sözü edilen “bölünmüşlük” durumunun ardında, umut verici iç dinamiklere işaret ediyor. Ağırlıklı olarak geleneksel solu çıkış noktası alan yazı, bu alanda tutarlı bir çizginin hangi nesnellikler üzerine oturabileceğini araştırıyor. Koçak’ın “mesaj”ının, önyargılardan arınmış bir bakış açısı için önemli ipuçları içerdiğine inanıyoruz.
Gelenek’in bu kitabının ana konusunu “Sosyalist Sistem ve Enternasyonalizm” oluşturuyor.
Genel konu çerçevesindeki ilk yazı Cengiz Uygur ve Aydın Giritli’ nin ortak çalışması. Yazı, “Geleneksel Sol ve Reel Sosyalizm” başlığını taşıyor. Yazarlar geleneksel solun evrensel sorunlarına yaklaşırken “çoğulcu sosyalizm”, “enternasyonalizm” kavramları ile birlikte, Gorbaçov açılımları doğrultusundaki uluslararası etkilenmeleri tartışma noktaları olarak ele alıyorlar. Yazı, dünya sosyalist hareketinde çok tartışılan sosyalist sistem ile ulusal birimlerarası ilişkilerin günümüz koşullarındaki biçimlenişine de eğiliyor.
“SSCB: İnşa Sürecine İlişkin Bazı Hatırlatmalar”, Akın Dalman’ın yazısı; sosyalizmin kuruluş sürecine ilişkin kritik noktalar hatırlatılıyor. Sosyalist planlamada “dengesizlik”lerin yeni dengelere götürücü özel işlevlerine dikkati çeken yazı Gorbaçov açılımlarına da değiniyor. Yazıda vurgulanan bir başka nokta da planlamanın salt iktisadi bir rasyonalite olarak ele alınamayacağı, aynı bağlamda siyasi rasyonalitenin taşıdığı önem.
Tuncay Demiriz’in yazısı ile oldukça kapsamlı bir değerlendirme niteliğinde. “Sosyalist Kuruluş: Geçmiş Kazanımlar, Güncel Sorunlar” başlıklı yazısında Demiriz 1917’den günümüze Sovyetler’de sosyalizmin kuruluş sürecinin çeşitli yönlerine eğiliyor. Yazıda önce sosyalist kuruluş ve planlı ekonomi sürecine yaklaşımdaki temel metodolojik ögelere dikkat çekiliyor. Daha sonra Sovyet ekonomisinin temel gelişme dinamikleri ele alınıyor ve buradan güncel sorunlara geçiliyor.
Son yazımız Metin Çulhaoğlu’nun: “Gorbaçov Açılımları ve Enternasyonalizm”. Çulhaoğlu enternasyonalizmin içeriğine genel-özel ilişkileri çerçevesinde değiniyor. Son Gorbaçov açılımlarının niteliği ve genel olarak dünya solu üzerindeki olası etkileri aynı açıdan ele alınıyor. Yazı, söz konusu açılımların geleneksel ve yeni sol kesimlerde farklı dinamikleri harekete geçirebileceğinden de söz ediyor.
Ekim kitabımızda yeniden buluşmak dileğiyle.