Etiket: Felsefe

Diyalektik Mantık. Diyalektik Mantığın Tarihi ve Diyalektik Mantık Teorisi Üzerine Denemeler Evald Vasilyeviç İlyenkov Çeviren: Alper Birdal Yazılama Yayınevi, İstanbul, Mayıs 2009 262 sayfa     Evald Vasilyeviç İlyenkov hakkında biyografik bilgiye ulaşmak bir hayli zor. Nedeni, bu önemli Sovyet felsefecisinin Batı’da pek fazla tanınmaması ve ne yazık ki bizim entelektüel evrenimizin büyük ölçüde Batı tarafından belirlenmesi. Kuşkusuz Rusça kaynaklara erişim olnağımız olsa, bu önemli kuramcı hakkında daha fazla bilgi edinebilirdik. Ancak öyle olsaydı bile şu sorun var: İlyenkov ve ...

Tarihsel materyalist anlayış, materyalist felsefe geleneği içerisinde belirgin bir sıçramayı, Bottigelli’nin deyişiyle “felsefede bir devrimi”“Marksizm felsefede bir devrimi simgeliyorsa, belki tarihini çok kesin bir biçimde saptamaktan sakınmak gerekir. O da her şey gibi kerteli bir biçimde hazırlanmıştır.” . Bottigelli’nin bu eseri, “KM ile birlikte bilimsel sosyalizmin oluşumunun ana çizgileriyle tamamlanmış olduğu” 1848 Devrimlerine kadarki süreci inceler. Bu süreci biyografik ve kronolojik açıdan güzel değerlendirir. ...

Marksizm insanlık tarihindeki büyük bir dönüşümün, Marx’ın deyimiyle “tarih öncesi”nden komünizme doğru gerçekleşen devrimin teorik kavranışıdır. Bu teorik kavrayış, tarihsel bir özne olan işçi sınıfının mücadelesiyle birleşir ve örtüşür. Komünizm ve tarihsel materyalizm, tarihsel gerçekliğin ürettiği realist ideolojiler olarak Marksist toplum bilimsel incelemelerin zeminini oluşturur. Bu realist ideolojiler Marksizm’in teorik açıklayıcı gücünün ve geçerliliğinin kaynağıdır.Marksizm, komünizme doğru giden tarihsel devrimci sürecin ürünü olduğundan, bu yönde değişim eğilimi taşıyan mevcut toplumsal dünyayı bilimsel açıdan kavrayabilme olanağı sunar. Marksizm mevcut toplumsal dünyayı ...

Marx ve Engels siyasal iktidarın fethinden sonra izlenecek yol üzerine pek az yazdılar. İlginçtir, Lenin'in de bu konu hakkında uzun uzadıya yazdığı söylenemez.Böylece, buna benzer bir tartışmanın merkezinde durmasını bekleyeceğimiz devlet konusunun da üzerinde durulmamış oldu.Ustaları takip eden dönemlerde de, marksist çevreler, kapitalizm koşullarında devlet üzerinde hayli dursalar da, siyasal iktidarın işçi sınıfı tarafından ele geçirilmesinden sonraki devlet yapısı veya daha genel anlamda devlet meselesi üzerine, özellikle ilk başlıkla kıyaslarsak pek az tartıştılar. Konu, Sovyetler Birliği ve reel sosyalizm bağlamında ...

Marksizm ideolojinin ve hayatın değişik alanlarında bir birikimi ve o birikimden kopuşu gösterir. Örneklendirmek gerekirse kuramcıları; William Petty Adam Smith ve David Ricardo olan Klasik İngiliz Ekonomi Politiği Marksizm’in kaynaklarından birini oluşturur. Marx Kapital’in dört cildinde ve Katkı’da burjuva ekonomi politiğinin ayrıntılı bir eleştirisini verir. Artık Değer Teorileri’nde ise şöyle söz eder yukarda saydığımız isimlerden:“Adam Smith dahil... sözünü etmeye değer tüm iktisatçılar gibi Ricardo da bir insan eylemi olarak hatta daha çok toplumsal olarak belirlenen insan eylemi olarak emeğin değerin ...

Celal Şengör Hakkında

Türkiye, Türkiye işçi sınıfı ve kısmen Türk solu, 12 Eylül’ün siyasi zorunun ardından gelen ve son 10 yıllık süreçte etkisini siyaset dışı alanlarda da güçlendiren bir kuşatmayla karşı karşıya. Düzenin kültürel-ideolojik üretimi, sol siyasal üretim üzerinde baskı kuruyor. Siyasal zorun baskısı, ideolojik baskıyla destekleniyor. Sol rüzgarların esmesine müsait bir dönemde bile bir tür iklim baskısı oluşturuluyor. Sol rüzgar esebilir ama liberal iklimin ılıman havasını bozmadan fırtınaya dönüşmeden deniyor.Hava belki dönebiliyor ama yelin işçiden esmeyeceği dikte ediliyor.Peki, ideolojik iklim, siyaset üzerinde ...

Türkiye toplumunun dinamik yapısını, nasıl hızla değiştiğini bilmiyor olamazsınız. "Global değişim rüzgarı" yıllardır öyle bir üfürüp duruyor ki, "değişen dünyada yerini alan Türkiye" klişesiyle başlayan bir seslenişe muhakkak denk gelmişsinizdir. Politikacısıyla medyası başta olmak üzere ideolojik seslenme kabiliyeti bulunan bütün düzen güçlerinin amentüleri arasında "sosyalizm artık öldü"yle birlikte ilk sıraya yerleşen "değişim''in, ne olduğunu ise bilen yok. Çünkü ortada herhangi bir bilgi yok. Değişimi anlatırken, genç nüfusa sahip olma, hızlı kentleşme türünden olgulara anıştırmalarda bulunulsa da, "gerçeğin bilgisi''ne yaslanmaktan çok ...

Postmodernizm tartışmaları Türkiye'de özellikle 1990'lı yılların başında popülarite kazandı. Batıda "moda" olan her akımı sorgusuz sualsiz ithal eden Türkiye aydını, bu tartışmalara yeni bir şey eklemekten çok varolanı anlamaya ve güzelce ambalajlayıp anlatmaya çalışır. Batı'daki yüklü külliyata karşın Türkiye'deki tartışmalar daha çok çevrilen kitapların üzerinden yol alır.'90'lardaki bu "moda" da geniş kesimler tarafından ucundan bucağından çekiştirilerek her mezeye sos olarak kullanılmaya çalışıldı. Pek haksızlık etmemek de gerekiyor, çünkü postmodernizm temel olarak bütünlüksüz, sistematiği olmayan, nedensellikten uzak bir kayganlığı barındırıyor. Örneğin, ...