Gelenek Sayı 11

Faruk Tuna’nın 8 yıllık, Didar Şensoy’untaze anılarına saygıyla...IFaşizm konusunu, hem Avrupa solunun gündemine, hem de Türk solunun tartışmalarına çoğunlukla faşizmin güçlenmesinin ve anti-faşist mücadele pratiğinin teorik üretimden daha öne sıçradığı konjonktürlerde girdi. Söyleneceklere bu saptamayla başlamak, sonda vurgulanacak olanı ilk başta dile getirmek anlamına gelebilir. Gelsin; çünkü bu tartışmanın ve aynı konuda söylenecekleri,n faşizmin nasıl baskıcı bir rejim olduğundan, faşist yükselişin tarihinden ve faşizm tanımlamalarından ibaret kalmasının, çözümleyicilik açısından gittikçe yararsızlaştığı açıktır.Geleneksel sol için, faşizme ilişkin literatür 1945 öncesine dayanıyor ve Enternasyonalin VII. Kongresindeki tartışma/tanımlamalarda odaklaşıyor. Oysa, bu tezlerin de bir tarihi var: Faşizm, V. Kongrede “Gerileme çağında sermayenin diktatörlüğü",...

Marksist devlet teorisi, daha doğrusu genel olarak Marksizmin üstyapı kurumlarına ilişkin analizi, her türden eleştirinin özellikle yöneldiği bir alanı oluşturuyor. Altyapı-üstyapı ilişkisinde Marksizmin vurguladığı öncelikleri ya da nesnelliği bütünüyle reddeden idealist-burjuva eleştiriyi bir kenara bırakmakta sakınca yok. Önemsenmesi ve tartışılması gereken bu kanat değil, Marksist siyaset ya da teorinin geniş zemini üzerinde yer alan yorumcuların eksiklik tespitleri ve kendilerine malettikleri katkı iddiaları.Genel olarak solun tutumu biliniyor: Yeni solda herkesin paylaştığı tez, klasik Marksist teorinin altyapıya verdiği önceliğin soyut-ilkesel (dolayısıyla pek de pratiğe ışık tutmayan) bir kabulüne, ve bu önceliğin formülasyonuna çok sayıda ara aşamanın katılmasına dayanıyor. Altyapının üstyapıyı belirlediği tezi...

Yazının hareket noktasını basit denebilecek bir gözlem oluşturuyor. Başlarken bunu kabaca dile getirmek istiyorum. Türkiye solunda, ülkenin ve solun tarihine ilişkin çarpıcı bir bilgisizlik söz konusudur ve bu bilgisizlik solu kısır bir pragmatizmin sınırları içine giderek daha çok hapsetmektedir.Az önce kullanılan “bilgisizlik” sözcüğünün kendi başına doyurucu olmadığını biliyorum. Ancak, Türkiye solunun tarihle ilişkisini daha yetkin biçimde tanımlayabilecek kavramları bulmak, doğrudan doğruya bu yazının hedefleri arasında. Bu aşamada, yetersiz de olsa “bilgisizlik” tanımının ampirik gözlemleri de kapsayan nötr bir içeriği olduğunu düşündüm. Söz konusu bilgisizliğin bir neden mi, yoksa bir sonuç mu sayılması gerektiği sorusu tartışılmak üzere ortada duruyor.“Gözlemler” dedim, bunlar...

Elinizdeki 11. kitabımızla birlikte Gelenek'in 2. cildi tamamlanmış oluyor.Ekim kitabımızın ana konusu Faşizm ve Devlet. İlk yazımız ise yine Gelenek gündemi. Referandum sonuçları ve erken genel seçimlerde sosyalist tutuma ilişkin düşüncelerimiz yer alıyor.Gündemin hemen ardından İ. Suphi Candemir'in kısa ancak önemli bir eleştiri yazısı var: "Küfür Romanlarına Hayır, Plebyen Küfürlere Evet" başlığını taşıyan yazıda İ.Suphi Candemir Toplumsal Kurtuluş dergisinde yer alan üzücü bir yazıya değiniyor.Cengiz Uygur'un yazısı "Faşizm ve Devlet Üzerine" başlıklı. Cengiz Uygur günümüzün önemli tartışmalı konularından birine, burjuva devleti-faşizm ilişkilerine tarihselci bakışın gerekleri ışığında eğiliyor. Tanım ve çözümlemelerde, ahistorik ve ekonomist yaklaşımların sakatlıklarına özellikle dikkat çekiyor.Aynı konuda diğer...

Referandum, erken genel seçimler ve belki de yakın gelecekte yapılması muhtemel belediye seçimleri Türkiye gerçeklerinin üzerine bir sis perdesi gibi ustaca örtülüyor. Türkiye'nin gündemi üzerinde sosyalist solun hemen hiçbir objektif etkisi olmadan düzenin sadık siyasal güçlerince ve tamamıyla düzenin çizilen sınırları içinde belirleniyor. Bu sınırlar üzerine yapılan pazarlıklar sistemin daha bir sağlam hale getirilmesiyle sonuçlandırılıyor.12 Eylül ile birlikte Türkiye'nin gündemine getirilen konularda sosyalistlerin tutumları iki ana odakta toplandı. Birincisi, Eylül rejiminden bir an önce çıkılmasını çalışmalarının ana eksenine yerleştiren odaklaşma. Kendi tabirleriyle "demokrasi güçleri" olarak adlandırmak da mümkün. Sistem tarafından ortaya konulan gündemin sınırlılıkları içinde tüm hareket serbestisini yitiren demokrasi...

Beceriksizlik, çıkarcılık, dirençsizlik, eylemsizlik, gevşeklik, gerilik, hafiflik, ikiyüzlülük işbirlikçilik, inançsızlık, kuru gürültücülük, korkaklık, kariyerizm, kültürsüzlük, sahte pehlivanlık, sahtekarlık, sorumsuzluk, sefillik, uşaklık, ukalâlık...Ve daha nicesi. Bunlar PKK'nın bir bütün olarak Türk solunu tanımlamak için kullandığı sıfatlardan yalnızca bir bölümü. Toplumsal Kurtuluş dergisinin 3. sayısında yer verilen üç sayfalık bir yazıda, bu ve benzeri sıfatlarla Türk solunun bünyesel özellikleri anlatılıyor. Yazı, gene Türk sosyalistlerine ilişkin olarak şu saptama ile bitiyor: "Bu tipin, dünyanın en beceriksiz ,uşak, demagog ve karmakarışık bir tipi olduğu, bir enkaz yığını olarak ortada durduğu açıktır."Yazının başına Toplumsal Kurtuluş tarafından sunulan bir "sunuş" var. Bu sunuşta şöyle bir gerekçe...