Gelenek Sayı 49

REEL SOSYALİZM ULUSAL SORUNU ÇÖZMÜŞTÜ...

SOSYALİZM TARİHİNDEN PORTRELER

 "....Geleceğin komünistlerin olduğunu engin bir ürküntüyle, bu bunaltıyla kabul etmiştim. -Ah ne yazık!- Demek pek de yanılmamışım... Onların kaba elleri, gönlümde apayrı bir yeri olan güzelim mermer heykellerin hepsini kırıp dökecek; onlar sanatın şairin öylesine tutkun olduğu fantastik oyuncaklarını ve oyun araçlarını paramparça edecekler; benim defne korularımı yerle bir edip, yerine patates ekecekler..." Aktaran, SSCB Sanat Tarihi Enstitüsü, Sosyalizm ve Kültür, Konuk Yayınları, Ağustos 1978, s. 10 Yukarıdaki alıntıyı sıradan bir anti-komünist değerlendirme olmaktan çıkaran şey, kuşkusuz sahibi, Marx'ın arkadaşlığını ve takdirlerini esirgemediği ünlü bir ilerici şair, Heinrich Heine'dir.Heine'ye göre komünizm kaçınılmaz bir şeydir, ama kültürü yok edecektir. Bu kendine...

MARKSİST KLASİKLERE BUGÜNDEN BAKARKEN

Yetmişyedi yıl önce dünya Ekim devrimiyle sarsıldı. İktidarı alan Bolşevikler, sanayiden tarıma eğitimden sağlığa bilimden sanata kadar her alanda ciddi değişiklikler yaptılar. Hedef, kendi ülkelerinden başlayarak dünyayı değiştirmek, sınıfsız ve sömürüşüz bir toplum yaratmaktı. Bu uğurda, "kar"ı değil insanı merkeze koyan bir düzen kurmaya çalıştılar. Çeşitli alanlarda ciddi mesafeler katettiler.Bu yazıda, yaşanan 70 yıllık deneyimin sağlık alanındaki getiri ve götürü muhasebesi yapılmayacak. Bu alanda sosyalist sistemin hiç bir götürüsü olmadı. Bu nedenle bir muhasebe ya da geçmişle hesaplaşma yerine, sosyalizmin sağlık alanında ne gibi kazanımlar getirdiği ve getirebileceği ele alınacak. Ülkemiz için de çözüm aradığımızı unutmadan...Ekim devriminin sağlık alanında getirdikleri,...

REEL SOSYALİZM DERSLERİ VE GELENEĞİN SOSYALİZMİ

 Türkiye bir kriz sürecinden geçerken "ideoloji" üzerine yazmanın zamanı mı? Sosyalist hareketin güncel siyasal gündemlerinin yeterince yoğun olduğu bir dönemde başka konu mu kalmadı?Bu tür sorulara verilebilecek bir ilk yanıt, Gelenek'in kendisini güncellikle sınırlamadığı olabilir. Ama böylesi bir yanıt pek yeterli olmayacaktır. Teorik üretimin sınırlarını kesin çizgilerle çekmek her dönem için verimsiz bir çaba olsa bile, güncelliğe hapsolmamak, güncel sorun ve gereksinimlerle tümüyle ilgisiz alanlara uzanmakla sağlanamayacaktır.Bu yazıda "ideoloji" kavramının kendisi üzerinde epeyce duracağım. Ama bunu yaparken, asıl olarak ,"ideolojik mücadele"nin teorik altyapısını belirginleştirmeyi hedefleyeceğim. Kitap dizimizin eski sayılarında bu alana katkı niteliğini taşıyan çalışmalar yer aldı. Burada, o çalışmalarda...

GECİKMEK ÇÜRÜMEKTİR

Türkiye topraklarında kapitalizmin yeniden üretiminin yeni bir evresine giriyoruz. Bir yanda daha yoksul ve daha çaresiz olduğu halde on beş yaşına basan depolitizasyon sürecini henüz aşamayan ve şimdilik görece kolay yönetilen bir toplum, diğer yanda yamalı bohçaya dönen ideolojisi ile ekonomik krizi yaşayan ve dünya kapitalist sistemine tam entegrasyonu hedeflerken bunu sağlayacak sürecin yan etkilerinin düzenin çatırdamasına yol açacak dinamikleri ateşlemesinden (görüldü ki çok da haklı olarak) korkan burjuvazi... Bu yazıyı değinmeler formunda kaleme aldım. Amacım, güncel ekonomik gelişmeler boyutu ağırlıklı olmak üzere, burjuvazi ve siyasal temsil sistemi arasındaki ilişkilerden kalkarak Türkiye'deki sınıf savaşımının yakın ve orta vadede hangi biçime...

Hangi "ince hesap"la hareket ederlerse etsinler, ipleri sermayenin elinde olan, resmi kurum ve örgütlerce himaye edilen karşı devrimci güçler, 12 Mart 1995 günü saat 21.00 civarında İstanbul Gazi Mahallesi'ne saldırmışlardır.Başka hedeflerle birlikte, bu saldırının, burada oturan ve düzenle bağları iyice zayıflamaya yüz tutmuş yoksul emekçiler, onlarla kaynaşma sürecinde azımsanmayacak bir yol almış olan sosyalist ve devrimci-demokratları gözüne kestirdiği açıktı. Faşist güçler bu saldırının sonuçlarından birisinin genelde ülkemizde ve özelde de Gazi Mahallesi'nde giderek yükselen toplumsal muhalefetin başını çeken sosyalist ve devrimci-demokratların yıldırılması olacağını düşünüyorlardı.Saldırının Newroz öncesine ve 12 Mart tarihine denk getirilmesi, son derece anlamlıdır. Kapitalist devlet ve sermayenin burjuva...