Gelenek Sayı 51

Toplumsal formasyonu oluşturan üç ana düzey ekonomi, siyaset ve ideolojidir. En genel tanımıyla ekonomik pratik, toplumsal ilişkiler içerisinde doğanın dönüştürülmesi; politik pratik, bu toplumsal ilişkilerin dönüştürülmesi; ideolojik pratik ise ekonomik ve politik varoluş koşullarının insan (veya toplum) tarafından kavranış biçiminin dönüştürülmesi, ya da yeniden üretilmesidir. Sınıflar mücadelesinde, ekonomik ve siyasal boyutların yanında ideolojik mücadele boyutu da ihmal edilemez bir önem taşımaktadır.Türkiye kapitalistleşme sürecine görece geç girmiş, dünya kapitalist sisteminde zincirin zayıf bir halkası olarak yerini almıştır. Zayıf halkada ekonomik istikrarsızlık bir yaşam biçimidir. Sömürülen sınıfı düzen içinde tutma işlevi gören ekonomik subaplar (işsizlik sigortası, sosyal hizmetler, ücretlerin görece iyileştirilmesi) ise...

ASRİ ZAMANLAR YA DA

Kamu emekçileri hareketi nereye gidiyor, hareketin içinde bulunduğu tıkanıklığı aşması için yapılması gerekenler nelerdir sorularına yanıt ararken, yanıtın kamu emekçileri hareketinde sınıf tavrının ne olması gerektiğinde gizli olduğunu düşünüyorum."Memurlar" onyılların geleneğini yıkmış ve yeni bir mücadele tarzı yaratmışlardır. Onlar artık kendilerini "memur" olarak değil, "kamu emekçileri" olarak tanımlamaktadır. Ve kamu emekçileri 1989'dan 1995'e kadar çeşitli şekillerde süren mücadelelerinde bir dönüm noktasına gelmişlerdir. Bu dönüm noktasında, kamu sendikalarının yönetimlerinde mücadeleye devam diyenler olmakla birlikte, nokta koymak isteyenler çoğunluktadır. Dolayısıyla bugün, sınıf sendikacılığını, sınıf mücadelesini savunan sosyalist kamu emekçilerine çok önemli görevler düşmektedir. Mücadelenin bundan sonra alacağı biçimleri belirlemede sosyalist kamu emekçileri...

Öncelikle, sosyalizm mücadelesi açısından "neyin romanı yazılır" sorusunu tuhaf karşılamamak gerekiyor. Roman, bir ülkenin toprağında, o ülkenin nesnelliğine doğan bir şey. Dolayısıyla o toprağın özgünlüklerini yansıtmak zorunda. Diğer yandan, evrensel bir biçim olması ve yine evrensel bir geleneğin taşıyıcısı olması babında, üzerinde serpildiği topraktan ötelere taşmak durumunda. Aynı anda pek çok gerilimi bünyesinde barındırıyor: Yazarın kendi yaşamsal deneyimiyle ülke toprağının nesnelliğini, "gerçek olan"la gelenek topluma olan özlemi ve bağı; bu anlamda gerçeklikle kurguyu, romanda birleştirmesi gerekiyor.Romanın evrensel bir geleneğin taşıyıcısı ve sahiplenicisi olması, onu yazarının kafasındaki düşüncelerin bir kaba boşalıp harmanlanmasından öte bir şey yapıyor; biçim, bu düşünceleri kısıtlamak bir...

Emperyalist-kapitalist ülkelerde yaygın olan paralı eğitim, diğer bir anlatımla eğitimin özelleştirilmesi, ülkemizde de 1980'li yılların ikinci yarısından itibaren burjuva iktidarlar tarafından hızla yaygınlaştırılmaya başlanmıştır. Kısaca, emekçi çocuklarının paraları kadar okuyabileceği veya paralı burjuva çocuklarının "iyi bir öğrenim" yapabileceği anlamına gelen eğitimde özelleştirme, emekçi çocuklarının geleceğini karartmaya yönelik ciddi bir tehdittir. Bu memleket bizlerin, yani emekçilerin olduğuna göre, aynı tehdit ülkemizin aydınlık ve sosyalist geleceği için de ciddi bir tehlike oluşturmaktadır. Yalnızca ülkemizin değil, kapitalist- emperyalist ülkelerdeki emekçi çocuklarının da geleceğini karartmaya yönelik eğitimde özelleştirme saldırısının izlediği tarihsel gelişmeyi yakından inceleyelim.Toplumların diyalektik gelişme sürecinde ilkel-komünal toplumun, yerini kölece topluma bırakması sonucu,...

SOSYALİZM TARİHİNDEN PORTRELER

Eğitim emekçileri ve sosyalizm; "özlenen" bir ikili... Eğitim emekçileri, on yıllardır Türkiye sınıf mücadeleleri tarihinde önemli yer tutmuş olan bir emekçi kesimini oluşturmakta. Günümüzde de benzeri bir önemi ve ağırlığı olan bu kesim, aslında diğer kamu emekçileri gibi, tarihsel bir dönüm noktası ile yüz yüze gelmiş durumda. Ya yıllardır yaptıkları gibi düzen dışına pek de çıkamayan yarı aydın, yarı emekçi tarzı mücadelelerini sürdürecekler ve "demokrasi mücadelesi"nin ötesine geçemeyecekler, ya da sınıf karşıtlıklarının bilincine gerektiği gibi vararak yüzlerini sosyalizme dönecekler. Güncele hapsolan bir bakışla ikinci olasılığın zayıf görünmesine karşın, eğitim emekçilerinin mücadele geçmişine göz atıldığında bile umutlanmak için yeterli verileri bulmak...

MARKSİST KLASİKLERE BUGÜNDEN BAKARKEN

Gelenek'in 51. sayısı, ciddi bir gecikme ve bu gecikmeyi belli ölçülerde telafi edecek doyurucu bir içerikle çıkıyor. Yazılara burada tek tek değinmek gereğini duymuyoruz. Değişik alanları kapsayan çok sayıda çalışmanın yer aldığı bu sayımızı ilgiyle okuyacağınızı düşünüyoruz.Bir sonraki sayımız, büyük ölçüde Türkiye solu değerlendirmelerine ayrılacak. Değişik geleneklerden sol hareketlerin dünü ve bugününe ışık tutacak yazıların yanı sıra bazı partilerin programları da ele alınacak.Ayrıca dergimiz baskıya hazırlandığı sırada Y. Fırat dostumuzdan bizden cevaplanması istenen bazı sorular da içeren bir yazı aldık. Fırat'ın konuya ilişkin değerlendirmemizi bu sayıya yetiştiremememizi anlayışla karşılayacağını umarak, gelecek sayıda kapsamlı bir "yanıt"ın yer alacağını belirtmek istiyoruz. Haziran...

Parklarınla, köprülerinle, meydanlarınlaBekle bizi İstanbulTophane'nin karanlık sokaklarındaKoyun koyuna yatan çocuklarınla bekleBekle zafer şarkılarıyla geçişimizi İstanbulHaramilerin saltanatını yıkacağızBekle o günler gelsin, gelsin İstanbul Vedat TürkaliŞehr-i İstanbul'a fazlasıyla bağlı olmakla suçlanan bir geleneğe sahibiz. Biz abartmıyoruz, ama ülkenin en büyük metropolü ve işçi şehrinde sürdürdüğümüz kavgaya biraz "fazla" bağlanmakta çok gocunacak bir şey olduğunu da düşünmüyoruz. Öyle ki, şehirle beraber uzayan bir işçi kuşağını, Gebze'yi, haftalık gazetemizin künyesinde İstanbul'un bir ilçesi gibi görme hatası yapıyoruz. İzmit'li yoldaşlarımızdan ve İstanbul-İzmit işçi kuşağında kendini İzmit'li olarak gören işçi arkadaşlarımızdan özür dileriz. Hatamızı düzelttik. Fakat hatayı bulup çıkaran insanların, "Beyoğlu entelijansiyası" için kurdukları Öpücük ve...