"Türkiye'de sağlık sorunlarının gittikçe büyüdüğü, tıp eğitiminin kötüleştiği, üç-beşi dışında hastanelerimizin korkunç yerler olduğu, zenginlerin tedavi için Amerika'ya gittikleri bilinen gerçekler. Oysa Amerikan televizyon dizilerindeki gibi pırıl pırıl hastaneleri Türkiye'de de kurmak mümkün." Düzel Neşe, "Sağlıkta Rekabet", 2 Kasım 1991 tarihli Hürriyet gazetesi, s. 5. Yukarıdaki pasaj bir ortaokul öğrencisinin "sağlık sorunları ve hastanelerimiz" konulu kompozisyon ödevinden alınmadı. Bu dehşetengiz satırlar son bir kaç yılın en "flaş" gazetecilerinden (televizyonculuğunu da unutmamak gerekli) Neşe Düzel'e ait. 2 Kasım 1991 tarihli Hürriyet...

Temmuz ayının sonlarına doğru kamu kesiminde çalışan yaklaşık 500 bin işçinin yıllık yüzde 141 oranında ücret zammı alacağı belli oldu. Bundan kısa bir süre önce de devlet memurlarının (elbette biz varolan işçi-memur ayrımını benimsemiyoruz ancak kime ne oranda ücret zammı verildiğini ele alırken ister istemez bu ayrımı kullanmak gerekiyor) 1991 yılı ücret zammı ortalamasının yüzde 44 olacağı kesinleşti. (Siz ilk 6 ay için verilen yüzde 20'lik ücret artışını ikinci 6 ay için verilen yüzde 40'lık ücret artışı ile toplayıp "memurlara...

Ronald Reagan'ın 1981 yılında Beyaz Saray'a yerleşmesiyle birlikte Washington DC'nin moda düşkünleri, üzerine 18. yüzyıl İskoç düşünürü Adam Smith'in resmi işlenmiş kravatlar takmaya başladılar. (Ne yazık ki aynı resmi bugün Varşova ya da Prag'da T-shirtler üzerinde görmek mümkün oluyor).Adam Smith yaklaşık olarak 200 yıl önce ölmüştü. Şimdilerde onun taptığı ve betimlemeye çalıştığı sistem sıkıntı ve kabuslarla dolu bir 70 küsur yıllık süreçten sonra büyük bir başarı kazanmış ve ne derece etkin olduğunu bir avuç ayrık otu hariç hemen herkese kabul...

Mayıs ayının başlarında Yugoslavya'nın bir kaosun içine girdiğinden hiçkimsenin şüphesi kalmamıştı. Kimileri askeri bir çöküşün eşiğine gelindiğinden sözederken, kimi yorumcular bir iç savaşın kaçınılmaz hale geldiğini öne sürüyorlardı. Yugoslavya'nın dağılmanın eşiğinde olduğu konusunda ise hemen hemen herkes fikir birliği içindeydi. Aslında Yugoslavya'nın başına gelenleri ve daha da önemlisi bundan sonra gelecekleri birkaç kelime ile anlatmak o kadar kolay değil. Askeri bir çöküş, bir iç savaş ya da dağılma... Bütün tanımlamalar tek tek yetersiz kalıyor ve bunların bir kombinasyonundan sözetmek daha...

Bu yazı Körfez Savaşı'ndan önce kaleme alındı. Bu nedenle yazının kimi bölümlerinde "uygunsuz" ifadelere rastlanacaktır. Ancak ele alınan olasılıklarada bir eskime sözkonusu değildir. Batı Avrupa ülkeleri ve ABD yapılan son testlerden Gorbaçov'un sürekli olarak kırık not almaya başladığını gördüler ve onu sınıfta bırakmaya karar verdiler. Bu testin en kritik sorusu Sovyet diplomatlarının ve generallerinin kapitalist metropollerin istekleri doğrultusunda hareket etmelerini ve değişim göstermelerini Gorbaçov'un artık ne derecede sağlayacağı ya da sağlamaya devam edebileceğiydi. Elbette "Gorbaçov'un ülkesinde ne derece radikal politik...

Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından hazırlanan ve kamuoyundan gizli tutulan bir çalışmanın sonuçlarına göre sanayi burjuvazisinin "yatırım yapma şevkini" kırmamak için büyük şirketlere sağlanan kurumlar vergisi istisnaları 1989 yılında toplam olarak 6 trilyon 326 milyar liralık bir vergi kaybına yol açtı. Bu rakam 1981 yılı için 46 milyar 878 milyon liraydı. Elbette aradaki 8 yıllık sürenin enflasyon oranı ile düzeltilmesi gerekiyor ancak bu düzeltme sonucunda bile kurumlar vergisi istisnaları yoluyla burjuvaziye aktarılan gelirin insanın sinirlerini fazlasıyla bozacak derecede yüksek olduğu...

Muhtemelen bayramdan önce tatsızlık çıkmasın düşüncesiyle açıklanması ertelenen memur zammının hangi oranda olacağı kamuoyunda boş yere tartışıldı. Çünkü bütçenin beş aylık performansı yüzde 25'in üzerinde bir artışın çok zor olacağını açıkça gösteriyordu. Bütçenin yılın ilk beş ayına ait rakamları geçen yılın aynı dönemdeki açığın tam 8 kat üzerine çıkıldığını ortaya koyuyordu. Elbette bu oranı enflasyonun yarattığı şişkinlikten kurtarmak gerekiyor. Bu durumda ortaya çıkan rakam ise 4,8 oluyor. Yani bütçe 1990'ın ilk 5 ayında 1989'un ilk 5 ayına göre yaklaşık olarak...

Boris Yeltsin burjuva basınına bir süredir Mihail Gorbaçov'un ve Sovyet halkının başarısızlığa uğradığını anlatıyor, arka arkaya demeçler veriyor, röportajlar yapıyor. Burjuva basını ise Yeltsin'i, Gorbaçov'un en gürültücü ve açık sözlü eleştirmeni olarak tanımlıyor. Onlara göre Yeltsin büyük bir olgunlukla ve uysallıkla reformların gelişimini ve dolayısıyla Gorbaçov'u destekledi, ancak bir sonuç alınamadığını anladığı 1987 yılında ağzını açtı ve gözünü yumdu. Burjuva basını Boris Yeltsin'in perestroyka sürecine yönelik eleştirilerinin yüksek düzeyde eleştirel ve aynı zamanda da "içten" olduğu düşüncesinde. Bizi bu içten...