Gelenek Sayı 50

Davamızı halletmez ölüm yaşamı paylaşalımNazım HikmetBu yazıda yeniden Türk sinemasının belli bir kesitinin tartışmalı ve önemli olduğunu düşündüğümüz bir olgusuna değineceğiz: Devrimci sinema tartışmaları. Kuşkusuz günümüzde böyle bir seçim kendi içinde siyasal ve ideolojik yönleri de taşıyor.İdeolojik olmasının gerekçesi kültürsüzleştirme ve depolitizasyon sürecine bir tepkiyi ve sinemaya bu anlamda politik bakmayı içeriyor. Siyasal yönü ise Türk toprağında, teorik ve pratik belli deneyimleri taşıyan bu olgunun gelecekte siyasal mücadeleyi zenginleştireceği düşüncesidir. Bu yüzden ve yeniden: Türk aydını geleceğini arıyorsa önce geçmişini kendi elleriyle kurmak zorundadır Metin Çulhaoğlu, Aydın Hep Günah Keçisi mi Olacak?, Gelenek 1 Kasım 1986 .Türkiye'de devrimci sinema tartışmaları...

 Gelenek bu sayıyla birlikte 50. sayıya ulaşmış oldu. Türkiye'nin en eski marksist teorik yayını olma onurunu taşıyan Gelenek, bütüncül bir mücadelenin giderek daha fazla zenginleşen araçları içerisinde hiçbir zaman önemini kaybetmedi. Kendi misyonunu bu araçlar zenginliği içerisinde her durumda yeniden ayarlayan Gelenek'te bugüne kadar oldukça anlamlı bir birikim oluştuğu kanısındayız.Bu birikimi muhakkak daha zengin hale getireceğiz.Bundan 15 ay önce çıkarmayı düşündüğümüz 50. sayı bir tanesi sevindirici, diğeri ise anlamsız ve sinir bozucu iki nedenle gecikti. Daha önce aylık yayınlanan Sosyalist İktidar gazetesi iki aydır haftalık olarak yayınlanıyor. Bütün engellemelere rağmen emekçi mahallelerinde, fabrikalarda, alanlarda oldukça yaygın bir biçimde okunan Sosyalist...

Bu topraklarda savaşan devrimcilerin büyük bir şansı var: Bu topraklar çağdaş şiirin en önemli doruklarından birini bağrında yaşatmış, yüzyılımızın en büyük şairine Nazım Hikmet'e "memleket" olmuştur.Nazım bugün burjuva medyasının ve onun sanatçı bozuntularının iddia ettiği gibi melonkolik bir aşk şairi değildir, hiçbir zaman da olmadı. Nazım kemalizmin mahkemelerinde yargılanırken ne olduğunu, ne yaptığını ve neyi hedeflediğini burjuvazinin suratına haykırmıştır:"Ben komünistim bu muhakkaktır. Komünist şairim ve daha esaslı bir komünist olmaya çalışıyorum!"Garbaçov rüzgârlarını arkasına alıp pupa yelken düzene iltihak eden ve bugün karşı devrimin borazanını üflemekle meşgul bir takım "aydınlar" Nazım'a sahip çıkmak için kan ter içinde debeleniyorlar. Her fırsatta yazılar...

Perinçek Aydınlık dergisinde Sosyalist İktidar Partisinin Çark Çekicini beğenmemiş ve bir yazı yazmış.Bu yazı SİP'i eleştiriyor.Bu yazının 16 dipnotu var: SBKP Tarihi (2) Lenin (8) Marx (1) Engels (1) Stalin (4)... Bu yazı güya SİP'i eleştiriyor; eleştiri nesnesinden tek bir kaynak göstermeksizin...Perinçek klasiklere atıfta bununla yetinmiyor; derginin üç sayfaya yakın bölümünü dolduran SİP eleştirisinde iki de kutu açılmış ve bunlardan biri Marx Engels Lenin Stalin ve Mao'nun işçi-köylü ittifakıyla ilgili 10 adet alıntı içeriyor. Yazıdan şunlar anlaşılıyor:İşçi-köylü ittifakı marksizmin abc'sidir vazgeçilmez ilkesidir.İşçi-köylü ittifakı hakkında tereddüt taşımak ikinci enternasyonalciliktir revizyonizmdir oportünizmdir ve troçkizmdir.Köylülüğün devrimci rolü tarihin en büyük gerçeğidir.Marksizm köylülüğün devrimci...

SOSYALİZM TARİHİNDEN PORTRELER

"İdeoloji Üzerine" başlıklı bir önceki yazımdaArmağan Dünya; "Ddeoloji Üzerine"; Gelenek 49. ideoloji ve ideolojik mücadele hakkında görece soyut bir tartışma yürütmüş ve özellikle ideolojik mücadele üzerine daha "elle tutulur" şeyler söylemenin ancak belirli bir tarihsellik yerellik ve sınıf mücadelelerinin somutluğundan hareketle mümkün olduğunu vurgulamıştım. Bu yazıda daha somut ve pratik sorunlar üzerinde duracağım.Ama bunu yaparken "işin teorik tarafı bir yana" pragmatizmiyle hareket etmeyeceğim. "Teoriyi ihmal etmeme"nin yalnızca genelgeçer bir gereklilik olmadığını düşünüyorum. Özelde ideolojik mücadele sözkonusu olduğunda siyasetin önceliğine ve ideolojik değişmenin nesnelliğine ilişkin teorik çıkış noktalan bugünün Türkiyesi'ne bakarken fazlasıyla önem taşıyor."DEĞİŞİM RÜZGÂRLARI" ve TÜRKİYE Son yıllarda gerek dünya...

"Marx ve Engels (...) birlikte idealizmle hesaplaşmalarını geri dönülmez bir noktaya taşımış, tarihsel materyalizmin üzerinde yükseleceği zeminin temel taşlarını yerli yerine oturtmuştur. Bundan sonrası tarihsel materyalizmin bütünsel ve sistemli şekilde kuruluşu, ekonomi-politik çalışmalarının ürünü olmuş(tur)" "Alman İdeolojisi"; Gelenek-49; s. 137. .Marksist tarih anlayışının doğum sürecinin 1848'de Komünist Manifesto'nun kaleme alınması ile tamamlandığı söylenebilir.Teoriden pratiğe, bilimden siyasete geçişin manifestosu doğduğu nesnelliğin izlerini taşır. Dönemin proleter dünyası Avrupa ile sınırlı olduğuna göre gerçekten bir dünya devrimi provası sayılabilecek -ve henüz sonuncusu olduğu bilinmeyen-1848 devrimlerinin eşiğinde özellikle Almanya'daki durum Marx ve Engels'i burjuva demokratik bir devrimde uluslararası proletaryanın konumu üzerine...

Sosyalizmin teorik onca sorunu varken "Stalin meselesi" üzerinde durmanın anlamı üzerine bir şeyler yazma ihtiyacı, "Sosyalist Kuruluşu Stalin'den Öğrenirken" başlıklı yazımın ikinci bölümünün bilgisayar kurbanı olmasından sonra ortaya çıktı. Genişleterek bir kitap çalışmasına dönüştürmeyi düşündüğüm bu yazıyı yeniden yazmaya başlarken (yeniden yazımın can sıkıcılığı içinde) konunun neden önemli olduğuna kısaca değinme ihtiyacı hissettim."Stalin döneminde şunlar oldu bunlar oldu" gibi laflar etmeyeceğim çünkü bunlar zaten yazının kapsamında... Stalin meselesini bugün hassas kılan şey, bu meselenin sosyalizm içi tartışmaların "bottle neck"i olma özelliğini korumasıdır. Bu tartışmalarda hangi türde bir labirent oluşturulursa oluşturulsun, Stalin meselesine yakınlaşılmakta, veya en azından Stalin mesele yapılmaktadır. Marksist...

Sosyalizmin iktisadından kastedilen en azından bu yazı kapsamında iktisadi uygulamalar ya da teknikler değil. Bu yazının konusu olan çerçeve yaşanmış sosyalist kuruluş deneyimleri söz konusu olduğunda ekonomik politikaların tekil siyasal kararların ele alındığı bir tarih incelemesi olmayacak. Tikel olarak ele alınan deneyim ancak kendi sınırlı tarihselliği içinde açıklanabilir. Kuramsal bir açılım denemesi ise yaşanmış olanın tarihselliği ile sınırlanmamış daha geniş bir tarihsel çerçeveye oturtulmak durumundadır. Bu çerçeve genel olarak kapitalizmden sosyalizme geçişin tarihselliğidir.Bu yazıda sosyalist ekonomi ya da sosyalist kuruluş ile ilgili bütünlüklü bir teorik inşa amaçlanmıyor. Yazı bu alanda mütevazı bir girişimi hedefliyor: Sosyalist kuruluşun tarihsel öncüllerinin bir çerçevesi...

Sayısal çoğunluk sağlamayı devrimci atılımın kaynağı sayan anlayışların liberal ve de popülist karakterine kafayı bozmadan politik mücadelenin yasalarını hatırlamak durumundayız. Bu hareket komünistlerin Türkiye'nin ihtilalci birikiminde jakoben sıfatını gururla sahiplenmesinde oynadığı rolü sosyalist devrimci düşüncenin emekçi kesimlerde taban bulmasında da üstlenmek zorundadır. Çark "çekiç saflarında mücadele verenlerin bu görevi ertelemeleri mümkün değildir. Bugün politik mücadelenin birincil sorunu sosyalizmin toplumsal tabanını genişletmektir.Tartışmalarımızda birçok kez önemine işaret ettiğimiz ideolojik mücadele meselesinin anlaşılabilmesi, bu meselenin kafamızı soyut biçimlerle meşgul etmemesi için sosyalizmin kalabalıklara taşınma işlemine daha fazla önem vermemiz gerekmektedir.Bu işlemin içeriği konusu çok sayıda yoldaşımız tarafından bu derginin sayfalarında ele alındı. İçerik...