FAZİLET KAPATILIRKEN GÜLÜMSEYEN GERİCİLİK
Marx en az Fransa üçlemesi kadar değerli ve keyifli Neue Rheinische Zeitung yazılarından birisinde şöyle diyor:"Burjuvazinin ticari ve endüstriyel kesimleri kendilerini karşı-devrimin kollarına atıyorlar. Sanki karşı-devrim devrimin uvertürü değilmiş gibi..."(Marx; 21 Ocak 1849)Şaşırtıcı gelebilir. Çünkü sınıflar mücadelesi tarihi, devrim ve karşı-devrimin aynı momentin zıt kutupları olduğunu söyler. Karşı-devrimlerin "gerçekleşmeyen" ya da "gerçekleştirilemeyen" devrimlerin bir bedeli olduğu ise Leninin söyleneni güçlendiren yaklaşımıdır.Dikkatle bakıldığında Marx'ın teorik açıdan tartışmalı önermesinde iki önemli unsur öne çıkmaktadır. Birincisi umuttur... İşçi sınıfı hareketinin zaferine olan inancı...