Gelenek Sayı 26

Türkiye solu uzun süredir "birlik"le yatıp "birlik"le kalkıyor. Somut sonuçlar, ya da sonuçsuzluklar da alındı; bir tarafta SP, diğer tarafta TBKP... İlkinde birleşik yasal parti hedefiyle yola çıkıldı, eski TİKP'e ulaşılabildi... TBKP'de gerçekleşen birlik ise, aslında ayrı durmaları için ideolojik-politik gerekçelerden yoksun kalmış iki oluşumu biraraya getirdi. Bu bir başarı sayılacaksa, TBKP'ye yazılabilecek şu ana kadarki tek başarıdır.Bu yazı birlik sorununa ilişkin yeni yeni formüller yaratmak iddiasında değil. Ama, solda her çevrenin geliştirmeye çalıştığı birlik model ve perspektiflerine önemli düzeltmeler yapmayı hedeflediğimizi baştan söylemek zorundayız. Bu düzeltmeler süregiden tartışmalarda su yüzüne pek az çıkan, ama bizce tartışmanın en önemli boyutlarından...

"Sosyalist parti"nin tartışılmasında birkaç adım daha atmak mümkün mü? Başka deyişle, partinin yapısı, ilkeleri, işleyişi gibi konularda bugünden ortaya konabilecek neler var?Yazı bu alana bir giriş niteliği taşıyor. Kolay iş olmadığını belirtmek isterim. Bir yanda "örgüt anısı" nakletmekten, öte yanda deney-ilke mesafesini bir anda aşıveren tez canlı genellemelerden kaçınmak gerekir. Yaşananlar arasında nelerin gerçekten ilke düzeyinde ifade edilebilecek olgunluğa ulaştığı, nelerin ise bu anlamda henüz beklemesi gerektiği konusunda ayrım yapmak asıl güçlüğü oluşturuyor.Bu nedenle az çok net olduğum, kendimi göreli olarak rahat hissettiğim genellemeleri aktarmakla yetineceğim. Yetersiz kalacağı açık. Ancak elde ne var ne yok "dökülmek" yerine, deney sahibi başkalarıyla...

Bugün Türkiye sol hareketinin en temel sorunu nedir? Soruyu biraz daha açacak olursak, sosyalist hareketin bugün geldiği noktadan daha ileriye gidebilmesi ve son yıllarda belirginleşen tıkanıklığın aşılması nasıl mümkün olacaktır?Sosyalizm Türkiye'de toplumsal meşruiyetinin büyük ölçüde sarsılmış olması ve buna rağmen objektif olarak solun güçlenmesi için çok elverişli bir dönemin içinde bulunmamız gerçeğini görerek diyebiliriz ki: "En genel ifadesiyle temel sorun, sosyalizmin ülkenin siyasal gündemine yerleştirilmesi sorunudur.''"Sol Parti ve Solda Durum Saptaması", Gelenek sayı:25, s.12 Uzunca bir süredir çeşitli biçimlerde bu sorun ifade edilmekte ve beliren çözümler, önce sosyalistlere kendini kabul ettirmiş birleşik bir gücün etrafında dönmektedir. Yine sosyalizmin Türkiye'deki sorunlarına...

"Kapitalist sistemin yıkılışından sonraki cinslerarası ilişkiler konusunda öngörebileceklerimiz temelde olumsuz bir karakter taşıyor ve çoğu durumda neyin ilga edileceğiyle sınırlı. Ancak yerine ne getirilecek? Buna ancak yeni kuşaklar karar verecek: Hiçbir zaman parayla ya da başka bir kudret aracıyla bir kadını satın alamayacak olan erkekler ve gerçek aşk dışında hiçbir nedenin kendini bir erkeğe vermeye zorlamayacağı, ya da iktisadi kaygılar yüzünden sevdiği erkeğe hayır demek zorunda kalmayacak olan kadınlar kuşağı. Bu kuşaklar ortaya çıktığında mevcut bütün davranış normlarını cehennemin dibine gönderecekler; nasıl davranacaklarını kendileri saptayıp her tekil duruma ilişkin bir dizi tutum belirleyecekler ve işte bu kadar." F . Engels,...

Sosyalistlerin ve işçi sınıfının siyasal birliğinin hayati bir önem taşıdığını kabul eden ve bu alanda bugüne kadar girişilmiş çabaların bir bölümünün sonuçsuz kaldığı, bir bölümünün yetersiz olduğu ve bir bölümünün de ideolojik ve programatik bakımdan, Marksizm ve işçi hareketinin yerel ve uluslararası kazanımlarının gerisine düştüğü kanısında olan ve soruna çözüm arama amacıyla bir araya gelen farklı eğilimlerden sosyalistler olarak düzenlediğimiz birkaç oturumda birlik tartışmasının yürütülmesi için önemli olduğunu düşündüğümüz şu tespitleri yaptık:Emeğin nihai kurtuluşu ve her bireyin özgürce ve her yönden gelişmesi, kapitalizmin temel toplumsal dayanağı olan burjuvazi ve mülk sahibi sınıfların egemenliğine son verilmesini gerektirir. Kapitalizmin egemenliğine son verilmesinin...

Son bir aydır bazı sosyalist dergi ve gazetelerde yer alan ve "SOSYALİSTLERE" başlığını taşıyan açıklamanın ne gibi gelişmeler için bir başlangıç oluşturacağını hep birlikte göreceğiz. Gelenek bu anlamda kendi perspektif ve temennilerini oldukça açık bir biçimde sol kamuoyuna yansıtmış durumda.İçinde bulunduğumuz ay yapılması düşünülen genişletilmiş toplantı(lar), sözü edilen deklarasyonun hangi kanallara akacağı konusunda önemli ipuçları verecektir. Gelenek bu ilk sınava girilirken, kendi tavrını ve nasıl bir yaklaşımı "sorumlu" ve "yapıcı" olarak değerlendirdiğini daha açık bir biçimde yansıtmanın doğru olacağı kanısındadır.Başta da vurguladığımız gibi, konuya ilişkin perspektif ve temennilerimiz çok net. Ancak, "birleşik girişim" sürecinin yaşama şansı ve hangi biçimlere bürüneceği,...

26. kitabımızla merhaba!..Geçen sayımızda ele alınan perspektif, örgütlenme ve legal sol parti konuları, bu kez değişik boyutlarıyla yine ana temamızı oluşturuyor.Bilindiği gibi geçtiğimiz ay Türkiye sol kamuoyuna hitaben 18 imzalı bir deklarasyon yayınlandı. Bu kitabımızda da yer alan söz konusu deklarasyonun doğal uzantısı olarak Ağustos ayı içerisinde yapılması düşünülen bir genişletilmiş toplantıya ilişkin Gelenek'in yaklaşımları ilk yazımızı oluşturuyor. Bu kısa değinmede reformist-yeni solcu-geleneksel solun radikal kesimleri biçiminde özetleyebileceğimiz kümelenmelerin muhtemel tavırları ve bizim bu tavırlara ilişkin ön değerlendirmelerimiz yer alıyor.Bu değinmeyi, yine "birleşik girişim" çalışmaları ile ilişkilendirilebilecek üç yazı izliyor.Aydın Giritli ile Cemal Hekimoğlu'nun ortaklaşa hazırladıkları “Sosyalist Örgütlenmede Olasılıklar ve...