Gelenek Sayı 35

Sıcak bir yaz ortası çoğu kez çeşitli maddi olanaksızlıklarla izlenemeyen bir festival sürüyor İstanbul'da. Bu vesileyle pek çok yayına, çeviri baskılara, yeni yayınlanan kitaplarda konular yelpazesinin genişlemesine karşın hemen her yerde daralan ve tekleşen; bir yanda "arabesk" denilen popüler kültürün çevresinde gördüğü herşeyi yiyerek beslenmesi ile almış olduğu biçimler ve yaygınlık alanını günden güne genişletmesi olgusu, televizyonda izlediğimiz "Küçük" Emrah ve İbo ve Coşkun Sabah ve diğerleri ile öte yanda yine aynı geniş kesime hitap edebilme özelliği taşıyan Amerikan kültürüyle galiba sadece bizleri bunaltan kültür ortamımızdan sözetmek istiyorum.İşte önemli sayılabilecek örneklerden biri: Sinemada Amerikan filmleri istilası. Türkiye'de, hele hele son...

Türkiye'nin son otuz yılına bakıldığında ilginç bir durum dikkati çekiyor. Türkiye kapitalizminin üretime ve iç pazara dönük dinamizmi ile solun göreli etkinliği arasında bir ilişki gözleniyor. Genel hatlarıyla bakıldığında Türkiye'de solun yükseliş dönemi, 1960'ların ortaları ile 1977 arasındaki yıllardır. Aradan zaman geçtikçe, 12 Mart'ın solu geriletmede belirli sınırların ötesinde etki yaratmadığı anlaşılıyor.Özetle, Türkiye kapitalizminin üretime dönük iç dinamizmi ile en genel anlamda sola yönelim arasında doğrusal bir ilişki olduğu ileri sürülebilir.Bu ilişkinin temelindeki etmenler ayrıca tartışılabilir. Örneğin iç pazara dayalı büyümenin hep "popülist" siyasal söylemle birlikte gitmesi bazı bilim adamlarımızın üzerinde durduğu bir saptamadır. Bu konuda bkz. Korkut Boratav, "Türkiye...

Mayıs ayının başlarında Yugoslavya'nın bir kaosun içine girdiğinden hiçkimsenin şüphesi kalmamıştı. Kimileri askeri bir çöküşün eşiğine gelindiğinden sözederken, kimi yorumcular bir iç savaşın kaçınılmaz hale geldiğini öne sürüyorlardı. Yugoslavya'nın dağılmanın eşiğinde olduğu konusunda ise hemen hemen herkes fikir birliği içindeydi. Aslında Yugoslavya'nın başına gelenleri ve daha da önemlisi bundan sonra gelecekleri birkaç kelime ile anlatmak o kadar kolay değil. Askeri bir çöküş, bir iç savaş ya da dağılma... Bütün tanımlamalar tek tek yetersiz kalıyor ve bunların bir kombinasyonundan sözetmek daha doğru olacağa benziyor. İşin ilginç yanı ise Yugoslavya'da silahlar patlayıncaya dek, bu ülkenin çok az bir ilgi görmesiydi.Yugoslavya mı? Kimin...

Kürt yoksul köylülüğünün yarattığı devrimci dinamizm Türkiye kapitalizminin genel kriz manzarası içinde, sıcak noktalardan birisi olmayı sürdürüyor. Sosyalist hareketin bütün kesimleri için bu açıklık kazanmış durumda. Diğer yandan Türkiye'de sol hareket söz konusu dinamizmi sosyalizme akan devrimci süreçler açısından yerli yerine oturtmak çabasından oldukça uzak. Kendi nesnelliği içinde yol alan Kürt hareketinden, kendisine pay çıkartmak için kalıptan kalıba giren Kürt "dostları" için bu durum doğal karşılanmalı. Bu kesimler kitle hareketleri karşısındaki alışılmış tavırlarını burada da sürdürüyorlar. Sosyalizm mücadelesini hareket yaratmaktan ibaret görenler, kitle hareketi karşısında kendi misyonlarını tanımlayamıyorlar. Öncülük misyonu ve iddiasını temel alanlar...

Ionesco, Beckett, Genet ve Adamov. Bu ünlü oyun yazarları 2. Dünya Savaşı sonrasında Saçma Tiyatrosu ekolünü oluşturdular, ona öncülük ettiler. Kendilerine sorulduğunda ortada Saçma Tiyatrosu adlı bir ekol olmadığını, en azından kendilerini böyle bir ekole ait hissetmediklerini söylüyorlardı. Bu yazarlar oyunlarıyla bir ekol oluşturmayı değil, sadece kendi dünya görüşlerini ifade etmeye çalıştıklarını vurguluyorlardı.Gerçekten de ortada kendini belli bir isim altında ifade eden organize bir hareket sanatsal bir ekol yoktu. Ancak sözkonusu isimlerin (ve kimi başka oyun yazarlarının) oyunlarındaki ortak yanlar onların Saçma Tiyatrosu etiketiyle bir araya toplanabilmesine olanak sağlıyordu.Bu noktada durup Saçma Tiyatrosu'nun ne ifade ettiği sorusuna cevap aramamız gerekiyor....

TÜRKİYE\'DEN DÜNYAYA: