Etiket: Güncel Değerlendirmeler / Sosyalist Tavır

Cumhuriyet gazetesinden her seçim arifesinde araştırmalar anketler, röportajlar, okunur ve saf okuyucu, hani neredeyse sosyal-demokrasinin iktidar olacağına inanır. Burada saflık değil yönlendirme önemli, ve bu amaç gözönüne alındığında abartmayı haklı ve tutarlı bulmak da mümkün.Türkiye'nin "solcu" gazetesini okumalarının katkısı nedir bilinmez ama, sosyalist solda gelişmelere karşı yine bir abartmacı yaklaşım vardır. Tek bir farkla ki, sosyalistler gelişmelerin sonuç ya da yankılarını, boyutlarını önceden göstermek değil, işler olup bittikten sonra dünyanın sarsılmakta olduğunu haykırarak bu abartma işlemini yaparlar. Yönlendirilmesi hedeflenecek "başkaları" ...

Türkiye'nin bir dengesizlikler ülkesi olduğu çok sık söylenir. 1990 yılının ilk sekiz ayı düzenin yönelimleri, kararsızlıkları ve çelişkileri açısından zengin verilerle doluydu. Görünen odur ki, bu veriler, kararlı bir çözümün işaretleri haline dönüşmeden yığılmaya devam edecekler. Güncel dinamiklerden türetilebilecek kimi olasılıkları tartışmadan önce biraz geriye uzanıp genel siyasal ve ideolojik yapılanmanın yakın geçmişine gözatmakta yarar var.'80'DEN '90'LARA SİYASAL ÜSTYAPI 12 Eylül sonrası yerleştirilmeye çalışılan üstyapı çerçevesinde, siyasal partilere oldukça mütevazi bir yer uygun görülüyordu. Bu durum, yalnızca burjuva partilerinin özel ...

1917 Ekim sosyalist devrimi, uluslararası işçi hareketinin bir siyasal ve ideolojik güç olarak sosyalizmin en önemli ve kalıcı kazanımıdır.Bundan yaklaşık 73 yıl önce bolşevikler önderliğinde Rus proletaryası yeni bir dünya yaratmak için iktidara geldiğinde, uluslararası işçi hareketinin bir öncü müfrezesi olarak kabul gördü, olabildiğince desteklendi. Rus proletaryası, onun bilinçli öncüleri, bolşevikler uluslararası hareketin önüne geçtiğinde siyasal, örgütsel ve teorik olarak doğal ve zorunlu bir ayrıcalık kazandılar.Çünkü Ekim devrimi birçok açıdan Rusya'daki işçi hareketinin, Rus toplumunun, Rusya kapitalizminin ve elbette Rus ...

Türkiye solu son yıllarda gündemini yoğun biçimde dolduran birlik tartışmalarında bir kritik evreye daha girmiş bulunuyor. BTDK evresinin geride kalmasıyla ve diğer dinamiklerle birlikte, solun birliğini tartışan ve hedefleyen kesimleri de somut bir ayrışma yaşadılar.Bilindiği gibi ayrışmanın sağ tarafında yasal parti inşası, sol safında ise devrimci sosyalist blok önerisi şekillendi.Bu değinme yazısı, Gelenek'te bugüne dek sergilenen çözümlemelere derinlik kazandırma amacı taşımıyor. Daha sınırlı olarak ve kısaca, sürecin bundan sonrasında önem kazanacak kimi noktaların altını çizmekle yetineceğim.Yine, bu yazıda yapılacak saptama ...

Türkiye solunda ve aslında dünya solunun büyük bir bölümünde, kapitalizmin güncel dinamikleri ve muhtemel yönelişlerinden söz açıldığında tekrarlanıveren birkaç cümle var. "Bunalım derinleşiyor, çelişkiler had safhada, kapitalizm çöküyor..." İster 60'ların, ister 70'lerin, isterseniz bugünlerin siyasi yayınlarını açın, belli nicel farklılıklar dışında bu tür ifadelere rastlamak mümkün. Teori alanında ise bir, bu söylemin arka planını örme uğraşı; iki, aklıselim'e çağıran cılız bir diğer yaklaşım...Kapitalizmin marksist analizde sergilenen temel dinamiklerinin geçerli olduğunu düşünenler için bu üretim tarzının tarihsel olarak geçici niteliği, "kaderi" ...

"Duvarların yıkıldığı günümüzde...""Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa'daki gelişmeleri büyük bir memnuniyet ve dikkatle izliyoruz. Ancak...""Doğu Blok'u ülkeleri ile ticaretimizin gelişmesi son derece sevindiricidir.""ABD ile ilişkilerimizi yeniden gözden geçirmemiz gerekebilir.""Doğu-Batı yumuşaması olumludur, ama bu durumdan Almanya'daki işçilerimizin olumsuz yönde etkilenmesine izin veremeyiz.""Türkiye'nin önemi azalmamış aksine artmıştır"Bu cümlelerin tümünü iktidar ya da muhalefet partisinden bir politikacının ağzından duymak mümkün. Liste daha da uzatılabilir. Ancak sonuç değişmiyor: Türkiye dünyadaki dönüşümlere hazırlıksız olduğu bir dönemde yakalanmıştır. Mevcut dengelerin bugüne kadar izlediği değişim süreci, Türkiye'nin ...

Şöyle bir bakıldığında ilginç bulmamak mümkün değil: Bulgaristan, Yunanistan, Suriye, Irak, İran ile Sovyetler Birliği Türkiye'nin komşuları ve Türkiye'nin hepsiyle sorunu var. Kara parçaları dışında ülkeyi çevreleyen denizlere baktığımızda, kirlenen suları ve tükenen balık nesilleriyle bunların bile Türkiye'ye dost oldukları herhalde söylenemez.Türkiye'nin ezeli ve edebi düşmanlarla kuşatılmış bir ülke olduğu tezi egemen söylemde öteden beri kendine özgü bir yer tutar. Kurulu düzenin artık iyiden içselleşmiş savunma refleksleri arasındadır bu. Gerekçe de oldukça basit sayılır: Dünya kapitalizminin birinci pek olmasa bile ...

Türkiye kapitalizmini konu alan hemen tüm çalışmalarda iki ana eksen öne çıktı. Bunlardan birincisi kaynak, ikincisi pazar sorunudur. Kaynak ve pazar sorunlarının bu denli öne çıkması, bir rastlantı ya da bu çalışmaların sahiplerinin öznel tercihlerinden kaynaklanmadı. Kaynak ve pazar ikilisi, karşılıklı belirleyicilik ilişkisi içinde sermaye birikiminin sürdürülmesinin temel unsurları olarak ele alınmalı. Başka bir deyişle, kaynak ve pazar sorunlarını çözemeyen bir kapitalist ülkede, sermaye birikiminin siyasal, ekonomik ve ideolojik alanlarda bunalımlara kapalı olabilmesi mümkün değil.Türkiye kapitalizminin bu anlamda kendine özgü ...

Türkiye'de solun gündemine, beğenilsin beğenilmesin, damga vuran "birlik" tartışmalarının bugün hangi düzlemde seyrettiğine ilişkin değişik görüşler ileri sürülebilir. Bu görüş çeşitliliği içinde önce önemli bulduğum bir noktanın altını çizmek istiyorum.Tartışmalarda, her biri kendi işlevine sahip, iki tür yaklaşımın geçerli olduğunu düşünüyorum. Bunlardan biri, gelinen noktayı ya da alınan mesafeyi görmeye, daha ileri mevziler için sabitleştirmeye yönelik derleyici, kucaklayıcı durum saptamalarıdır. Ancak, yararlarının ötesinde, bu türden saptamaların daha çok sevilip tercih edilmesi giderek yerleşiklik kazanırsa, tutucu bir etki de doğabilir. Bir ...

Bugün Türkiye sol hareketinin en temel sorunu nedir? Soruyu biraz daha açacak olursak, sosyalist hareketin bugün geldiği noktadan daha ileriye gidebilmesi ve son yıllarda belirginleşen tıkanıklığın aşılması nasıl mümkün olacaktır?Sosyalizm Türkiye'de toplumsal meşruiyetinin büyük ölçüde sarsılmış olması ve buna rağmen objektif olarak solun güçlenmesi için çok elverişli bir dönemin içinde bulunmamız gerçeğini görerek diyebiliriz ki: "En genel ifadesiyle temel sorun, sosyalizmin ülkenin siyasal gündemine yerleştirilmesi sorunudur.''"Sol Parti ve Solda Durum Saptaması", Gelenek sayı:25, s.12 Uzunca bir süredir çeşitli biçimlerde bu ...