Etiket: Marksizm / Yöntem

Şimdi, aslında bu soruya yanıt olarak kısaca ellerinden geleni ardına koymazlar demek mümkün. Daha ciddiye alırsak, bu temel sorunun altında marksizmin kavrayışından varolan ülkenin kavramsallaştırılmasına, ideolojiye, siyasete, altyapıya biçilen rol ve genel olarak sosyalizmden ne anlaşıldığına dair formasyonun toplamı yatar.Zaten, sosyalist hareketteki bütün temel ve meşru ayrımlar bu soruya verilen cevaplardan yola çıkmıştır. Gerçekten mücadele etmekten vazgeçenler dışında, örneğin Kautsky'i dönek yapan adımların zemininde, bolşevilerinkinden farklılaşan bir kapitalizm kavrayışını bulabiliriz. Elbette, belli bir yol ayrımında, farklı kavramsallaştırmalar mücadeleden vazgeçmenin bahanesi ...

İDEOLOJİK MÜCADELEYE GİRERKEN

Sosyalist mücadelenin şu andaki can alıcı sorununun her ülkede, sosyalist iktidar perspektifinin olabilecek en ileri ve örgütlü hatta oturtulması olduğundan pek kuşku duyulmuyor. İş bu hattın örülmesine gelince, devrimci uğraşımızın yoğunlaşacağı alanın saptanması sorunu ile karşılaşıyoruz.Bugün, gerek enternasyonal, gerekse ulusal düzeyde bu sorun etrafında yürütülecek bir tartışmanın herhangi bir getirisi olmadığını düşünüyorum. Yazıda bu düşünceye kaynaklık eden kimi noktaları açmaya çalışacağım.Yukarıda andığım sorun, şu anda marksizm-leninizmin etkinlik ve hareket alanı veri alındığında fiktif bir nitelik taşımaktadır. Yüzyılı aşkın bir süredir, ...

Gelenek sayfalarında sosyalist bireyden, aydın olarak bireyin rolünden, sosyalist aydının mücadeleci kimliğinden çok söz edildi. Dönüp geriye, yazdıklarımıza baktığımda benim en önemsediğim nokta şu oluyor: Gelenek sayfalarında bu konu, soyut bir devrimci etik ya da yine soyut bir komünist kişilik tarifi elde etme muradıyla hiç ama hiç yapılmadı. Gelenek'te bu başlık altında yaklaşımlar geliştirildiğinde baskın olan özellik bir devrimci etiğin ve komünist kişiliğin inşası çabası, bu çabaya içkin bir dinamizm olmuştur.Ve bugün "sosyalist birey" tekrar ele alındığında eskiden yazılanlardan çok, ...

"Bunlar iyi teori yaparlar; ama işte o kadar."Bu; övgü müydü, sövgü müydü kestirememiştik. Sonra yıllar geçti, bize yaşamın başka alanlarında şans tanımayanlar dost meclislerinde yine bizim için "eskiden ne güzel yazıp çizerlerdi" demeye başladılar. Buna da üzülmek mi gerekiyordu?Gelenek yakında 8. yaşına basacak. Aradan geçen süre içinde, bu kitap dizisine katkıda bulunanlar giderek yükselen bir siyasal tempoya girdiler; Türkiye sosyalist hareketi açısından çok önemli bir hamle olan STP'ye omuz verdiler. Ama teorik çalışma ile siyasal mücadeleyi, birbirini kompanse eden iki ...

Sosyalist hareketin önündeki temel sorunun her yeni evrede baştan tanımlanması gerekiyor.Hareketin bugünkü temel sorunu, gelişkin marksist düşünce ile siyasal pratik arasında buluşma alanları yaratılmasıyla ilgilidir. "Sosyalist hareketin sorunu" dendiğinde, akla hiç kuşkusuz başka birçok başlık gelecektir. Kimisi "birlik" diyecektir, kimisi "kitleselleşme". Teoride yeniden yapılanmayı ve bir tür teorik açılımı temel sorun olarak görenler de çıkacaktır. Çıkmıştır. Bunların hepsi zorlanmıştır.Sonuç alınamamıştır.Bugün, temel soruna ilişkin yukarıdaki tanımda ısrarlı olmak gerekiyor. Bu, öyle keyfi bir tercih değildir. Gelişkin marksist düşünce ile siyasal pratik ...

POST-BOLŞEVİK DÖNEME İSYAN

Gelenek'in son sayılarında "yeni" denebilecek çok fazla şeyin söylenmediği geçmiş dönemde oluşturulmuş olan çerçevenin sınırlarını zorlamaktan çok zaten "bilinen"lerin üzerinden gidildiği okurlarımızın dikkatini çekti.Teorik üretkenlik "tempo"sundaki düşüşün bu kadar çabuk dikkat çekmiş olmasını önemsememek mümkün değil. Türkiye solunda yıllarca hatta bazıları açısından on yıllarca teori adına aynı çerçevenin içinde kalınması alışılageldik bir durumken bu durum artık "doğal" karşılanırken, bizim okurlarımızın farklı bir beklenti içinde bulunmasını, Gelenek'in çıkış hedeflerine önemli ölçüde ulaştığının somut bir göstergesi olarak değerlendiriyorum.Gelenek, teorik üretimi siyasal bir ...

Marksizm ile ideoloji arasındaki ilişki başta Lenin'in katkıları ile günümüzde Marx'ın bıraktığından farklı bir noktadadır. Bu çalışma, ideolojinin ele alınışında süreç içinde yaşanan gelişmeye açıklık getirmeyi hedefliyor.Hareket halindeki iki olguyu (marksizmin gelişimi ve ideolojiye bakış) ele alırken ilk önce birisine ait bir çerçeveye sahip olmanın incelemeyi kolaylaştıracağını düşünüyorum. Bu ilk bölümde ideolojinin ne olduğuna açıklık getirmeye çalışacağım.Tarih, İşbölümü, İdeolojinin Ortaya Çıkışı: İnsanlığın ilk tarihsel olgusu gereksinmelerini karşılayan araçların üretimi, maddi yaşamın kendisinin üretimidir. Marks, Karl, Fredrich, Engels; Alman İdeolojisi, s.53, ...

Çağımız emperyalizm ve sosyalizme geçiş çağıdır. Kapitalist dünya sisteminin tarihi ortaya çıkışından beri işçi sınıfının damgasını taşıyan mücadelelerin de tarihi olmuştur. Zaferler kadar yenilgilerin de sınıf mücadelesinin parçaları olduğu düşünüldüğünde bugün ve yarın da "sosyalizme geçiş" çağının dinamiği olacaktır.Kapitalist dünya sistemi her zaman bir zincire benzetildi. Sosyalistler bu zinciri değişik dönemlerde değişik yerelliklerdeki zayıf halkalarından, bazen bir tek ülkede, bazen de gruplar halinde kırdılar. Bu zaferler bütün dünya emekçilerinin gururu ve umudu oldu. Hâlâ da bir kısmı bu durumlarını sürdürüyor. ...