Gelenek Sayı 39

Siyasi mücadelenin kuralı böyle işliyor: Eğriliklere bakıp doğruluklar test ediliyor. Toyluklara bakıp doğruluklar test ediliyor. Toyluklara bakıp üzülünüyor. Cahilliklere bakıp gülünüyor...Sosyalist Parti'nin (SP) yayın organı Teori dergisinin Şubat ayında yayınlanan 26. sayısında Ender Helvacıoğlu'nun Sosyalizm Programı ile ilgili eleştiri yazısını "bu duygu ve düşüncelerle" okuduk. Helvacıoğlu, Sosyalizm Programı'nı "Avrupamerkezci üretici güçler teorisini savunmakla", "emperyalizm çağının temel özelliklerini kavrayamamakla", "ezen-ezilen ulus ayrımını ve anti-emperyalizm kavramını reddetmekle", "köylüye düşman olmakla", "çeşitli burjuva kesimleri arasında ayrım yapmamakla", "aşırı bir Troçkizme batmakla" eleştiriyor.Tüm diğerlerindeki anlayış kısırlığı bir yana, "çeşitli burjuva kesimleri arasında ayrım yapmama" eleştirisi üzerinde durmak gerekiyor. Eleştiri demetinin "yumuşak karnı" burası çünkü.Sosyalistlik...

Türk milliyetçiliğinin kişiliksiz yapısına sevinmek mi gerek?Faşist hareketin "kan kusturup" karşılığında "kan kustuğu" dönemlerdeki eğreti "milliyetçi kabarma"yı bir kenara bırakırsak, 60'lar sonrasında yaşanan tüm gündemlerde milliyetçilik bu ülkede korkak, entrikacı ve kaypak olmuştur.Milliyetçiliğin devlet eliyle beslenip kontrol edildiği onlarca ülke vardır. Ama devletin milliyetçilik tansiyonunu gün gün, saat saat belirlediği ve onu tam anlamıyla kendisine tâbi kıldığı Türkiye'den başka nerede görülmüştür?Bulgaristan'dan göç sırasında, Azerbaycan olaylarında, hatta Kürt ulusal kurtuluş hareketine karşı geliştirilen şoven tepkilerde nasıl bir milliyetçikle karşılaştınız?Son dönem futbol maçlarında 3-5 lümpen amigonun önderliğinde PKK ile anlamlı bir mücadele tarzı geliştirilerek 30-40 bin kişi hep bir ağızdan bir siyasal...

Renata Engelmann Almanya PDS (Partei Demokratischen Sozialisten-Demokratik Sosyalist Parti) içindeki Komünist Platfom'da yer alıyor. Alınan işçilerinin şu anki durumu hakkındaki gönüşlerini GELENEK'e anlattı.Şimdi, Demokratik Almanya standartlarına göre "vahşi kapitalizm"i ve onun ayrılmaz parçası işsizlik ve sefaleti yaşıyoruz.Onurlarına yedirememelerine rağmen pek çok (eski Demokratik Almanya vatandaşı) insan yardım derneklerine bağımlı ve yiyecek için para dilenir hale geldi. Sonuç olarak sefalet içinde yaşıyor.Onurlarına düşkünler, çünkü Demokratik Almanya'da ailelerinin ve kendilerinin ihtiyaçlarını kendi el emekleri ile sağlıyorlardı ve bundan mutluydular. Çalışmak her insanın hakkıdır ve Demokratik Almanya'da çalışmak isteyen herkes çalışırdı. "Yol verilme" sorunu hiç olmadı.Şu anda iş sahibi olan herkes sürekli işini...

MARKSİST DÜŞÜNCE VE SİYASAL PRATİK

DOLU DİZGİN MENŞEVİZME

SOSYALİST İDEOLOJİYİ ANLAMAK III

Sağlık sorunu ABD'nin en büyük sorunlarından birisidir. Bu konuda insanlar her gün ne anlama geldiği belirsiz, yoruma açık verilere boğulurlar. Basının kullandığı verilerin ana kaynağı ise ABD hükümetinin sağlık düzeyine yönelik çıkardığı raporlardır. Hükümet raporları basın aracılığıyla toplumu rahatça yönlendirebilmektedir.Amerikan hükümeti, ülkenin en önemli sağlık sorununun beyazlar ve siyahlar arasındaki farklılıktan kaynaklandığını ve çözümün de buradan geçtiğini belirtiyor. Raporlara göre, beyazlar için yaşam süresi 75.5 yıl iken, siyahlar için 69.5 yıl. Ölüm ve hastalanma oranları siyahlarda çok daha yüksek. 15 - 25 yaş arasındaki bir siyah gencin ölümü, Vietnam savaşı sırasında bir beyazın ölümüne eşit olasılıkta. Siyah bir aile, beyaz...

Önümüzdeki dönemde, sosyalist ideoloji ve dolayısıyla sosyalist hareketin de şekillenmesine damgasını vuracak ne tür temel ideolojik motiflerle karşılaşacağız? 60'lı yıllarda yaşanana benzer biçimde, mevcut tüm sorunların gerek sağ gerekse sol tarafından algılanışını belirleyen ya da en azından önemli oranlarda etkileyen, bir prizma olarak iş gören başat bir ideolojik motif çıkacak mı? Yoksa, sınıfsal ayrışmalara koşut olarak ideolojik motiflerde de ciddi farklılaşmalar beklenebilir mi?Rahatlıkla uzatılabilecek olan bu listedeki sorular, sosyalist hareketin geleceği ile ilgilenen herkes tarafından önemsenmek durumunda. Verilecek yanıtlar, marksizm-leninizmin Türkiye toprağında yeniden üretimine ilişkin önemli sonuçları da içerecektir. Ancak, şimdilik daha çok bizim gündemimizde yer işgal eden bu sorulardan...

IReel sosyalizmin çözülüşü sürecinin önünü açan politikaların kökenlerini incelemeye iki küçük yöntemsel uyarıyla başlamak istiyorum. Bunların ilki köken sözcüğünün çağrıştırabileceği bir yanlış düşünceyle ilgili.Bir toplumun bugün geçiriyor olduğu değişimlerin kökenlerinin dünde aranışı, çokça görülen yaygın bir yaklaşımdır. İdeolojik boyut bir yana bırakılsa bile, söz konusu yaklaşımın doğal bir biçimde doğru olduğu öne sürülebilir. Ne de olsa tartışılan, herşeyden önce, belirli ve tek birşeyin, toplumun, evrim çizgisidir. Oysa bu sav, özellikle incelemenin konusu olan nesnenin, toplumun evrimini yalıtık bir süreç gibi gördüğü için, yanlıştır. Ben, reel sosyalizmin çözülüşünü yalnızca dünle açıklayan yorumları çok yanıltıcı buluyorum. Bugünün bunalım dinamikleri, kendi içlerinde önemli,...

İDEOLOJİ VE POLİTİKA