Gelenek Sayı 52

Osmanlı'da ilk legal sosyalist partiler Osmanlı'da ilk legal sosyalist parti, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra, yayınladığı haftalık derginin adı kendisine lakap olarak takılan "İştirakçi" Hilmi'nin önderliğinde kurulan Osmanlı Sosyalist Fırkası'dır. Hüseyin Hilmi Bey, 26 Şubat 1910'da "İştirak" (ortaklaşacılık) adıyla haftalık bir dergi yayınlamaya başlamıştır. İlk 16 sayısı düzenli olarak çıkan "İştirak", 13 Haziran 1910 tarihli 17. sayısını iktidardaki İttihat ve Terakki fedailerinin öldürdüğü gazeteci Ahmet Samim için bir özel sayı haline getirince Divan-ı Harb-i Örfi (Sıkıyönetim mahkemesi) tarafından kapatılmıştır. Bunun üzerine Hüseyin Hilmi ve çevresi, Ağustos ayında "İnsaniyet" adıyla yeni bir dergi yayınlamaya başlamış; 2 sayı sonra, Divan-ı Harb-i Örfi'nin "İştirak"in...

1996 1 Mayıs'ı, ülke gündeminde sarsıcı bir etki yarattığı gibi, sol içinde de geniş çapta tartışıldı. Kuşkusuz daha uzun yıllar tartışılacak ve alınan tavırlar ayrıştırıcı bir niteliğe sahip olacaktır. Devrimcileri provokatörlükle, CIA ve MİT'le ilişki içinde olmakla suçlayan karşı devrimci hareketi ve bu güçlerin "tecrit" edilmesinden bahseden reformistleri bu tartışmada bir kenara bırakmak gerekiyor. Çünkü tartışma bu noktada sol içi bir gündeme sahip olmaktan çıkıyor. Bu yazının konusunu ise bu ülkenin sol güçleri, solun "devrimci demokrat" kesimi oluşturuyor.Solun ancak mücadelesiyle, mücadelede şiddet boyutuyla, kısa süreli olarak ve malum medyanın karalama kampanyasıyla, gündemi belirleyebildiği bu günlerde, kendileri de dahil, kimse egemen...

Kürt devrimci demokrasisi, 1984 sonrasında yaşanan süreçlerle Türkiye'de oldukça önemli bir siyasi hareket haline geldi. Burjuva siyasi partilerinin kendi siyasal-ideolojik konumlarını endeksledikleri bir "siyasal sorun" olacak kadar gelişen bu hareket, gelişiminin bir evresinde ulusal tarihin ve kültürun (eğri ya da doğru) taşıyıcısı olan Kürt aydınlarını da içine aldı. Taşıdıkları ulusal kültür ve tarihsel mirasın siyasi ifadesi olarak görmeye başladıkları PKK'ye karşı geçmişte çelişkili tepkiler göstermiş olan bu kesim, artık PKK'yi Kürt tarihinin bir parçası ve onun mirasçısı olarak görüyor.Genel olarak Kürt tarihi olarak adlandırılabilecek olan bir "hafıza" bugün "Kürt mucadeleleri" tarihi olarak adlandırılıyor ve değerlendiriliyor. Bunun siyasi gerekçeleri elbette ,ama...

Bu yazımızda sendikal hareketin mevcut durumuna genel hatlarıyla değinirken, işçi sınıfının bir bileşeni olan kamu emekçilerinin 6 yıllık mücadele sürecini ve bugün gelinen noktayı değerlendirmeye çalışacağız. Başlamadan önce, sendikalardan bahsederken işçi ve kamu emekçileri sendikalarının aynı bütünün bir bileşeni olmasına rağmen, farklı özelliklere/dinamiklere sahip olmaları nedeniyle ayrı başlıklarda incelenmesi gerektiğini, dolayısıyla daha sonraki yazılarımızın konusu olmakla beraber işçi sendikalarına burada belli değinmeler dışında girmeyeceğimizi belirtmek istiyoruz. Ayrıca her işkolundaki sendikanın ve bunların her bir şubesinin homojen bir yapıda olmadığı, bu nedenle yazımızda çizilmeye çalışılan çerçevenin her alanda uygun şekilde yeniden üretilerek ele alınması gerektiği açıktır.Kamu emekçileri sendikal mücadelesi kendi geleceğini...

KAPİTALİST ÜRETİM TEKNİKLERİNDE YENİ ARAYIŞLAR

*Bu yazı İngiltere'de Devrimci Komünist Grup (RCG) tarafından yayınlanan Fight Racism Fight Imperialism adlı yayın organının Nisan-Mayıs 1996 sayısında yer almıştır. "Gerçek" işçi sınıfının sendikal hareket içinde örgütlü bulunanlar olduğu yönündeki görüş, sosyalist işçilerin partisi SWP ve Sosyalist İşçi Partisi (SLP) tarafından da sahiplenilen hakim sol anlayışı oluşturuyor. Bu partilerin stratejisi, sendika kollarının toplantılarına, konferanslarına vb. katılarak sendikal hareket içinde çalışmak. Çoğunlukla grevler, işçi sınıfı mücadelesinin yükselişi olarak tarif ediliyor. Beş yıl önce kelle vergisine, ya da bugün Mülteci Kanunu'na karşı verilen mücadeleler de, sendikaları siyasal kampanyaların merkezi haline getirmeyi hedefliyor.Ancak bu konumlanış, son 15 yıl içinde sendikal hareketin geçirdiği...

güneşe dönük yüzüm benim geleceğim geleneğeBürodaki eşyalarımı topluyor, kutuluyorum. Akademik yaşamım son buluyor. Üniversitedeki yıllarım masanın üstünde, çekmecelerinde biriktirdiği kâğıtlar, dosyalar arasından elime her sızanı okumaktan kendimi alıkoyamıyorum. Ne de olsa tüm bu bitirilmemiş -bazen de başlanmamış- yazılarda kendi tarihim var. Yine dayanamayıp, bu yazılardan birinin de sonunu bağlıyorum, geçmişin tozu ve geleceğin tohumu arasında:...kaderin hoş bir cilvesi olmaktan çok, benzer sınıfsal orijinlerimiz nedenli bir rastlantı ile 'Türkiye'li aydın' üzerine roman biçiminde yazınsal ürünler veren Oğuz Atay ile aynı üniversitelerde öğrencilik ve ardından da akademisyenlik yaptık; o, 60 ve 70'lerin, bense 80 ve 90'ların insanı olarak.Onu -Oğuz Atay'ı diyorum-Tutunamayanlar adlı...

KLASİKLERE BUGÜNDEN BAKARKEN

SOSYALİZM TARİHİNDEN PORTRELER

Türkiye solu, elbette yasal sol partilerden ibaret değil. Bu ülkede yasal parti formuyla çalışmayan önemli siyasi hareketler var; daha az önemli siyasi hareketler de...Bütünü söz konusu olduğunda sol hareketleri yasal parti olanlar-olmayanlar diye ayırmak da pek mümkün değil. Siyasi hareketler, hedefler ve geliştirdikleri araçların bütünlüğünde değerlendirilebilirler. Nitekim yasal parti olmayan sol hareketler içerisinde, belirgin bir devrimci demokrat çizgiyi öne çıkartan kimileri olmakla birlikte, bir dizi değişik anlayış ve tarz vardır. Bunları aynı kaba koyarak değerlendirmek olanaksızdır.Yasal sol partilerin de, böyle olmak dışında fazla ortak özelliği olduğu düşünülmemelidir. Türkiye solunda, işin kolayına kaçarak, birilerini "mahkûm" etmek isteyen bazı hareketlerin dillerine doladıkları...