Etiket: Güncel Değerlendirmeler / Sosyalist Tavır

Gelenek dizisi, geçen 6. kitabıyla ilk cildini tamamlamış oluyor. Dizinin tüm kitaplarını elde edemeyenlere şöyle bir haberimiz var: Gelenek’in ilk altı kitabı yakında cilt halinde hazırlanmış olacak.Elinizdeki bu kitap ile 2. cilde başlamış oluyoruz. Bu kitabın ağırlıklı konusunu “Teoride ve Pratikte İşçi Sınıfı Hareketi” oluşturuyor. “Gelenek Gündemi”nin ilk bölümü, Türkiye’de işçi sınıfına çeşitli yaklaşımların genel bir özetini verip,  bu alandaki güncel tehlikelere işaret ediyor. Bu ana konuya ilişkin iki yazı daha var. Bunlardan Metin Çulhaoğlu’nun “İşçi Sınıfı: Neden ve Nasıl ...

Bu ay “Gelenek Gündemi” ülkemizdeki siyasal yapılanmanın tarihsel boyutlarına kısaca göz attıktan sonra kimi genel teorik saptamaları somut siyasal pratik açısından ele alıyor ve Türkiye’deki siyasal partilerin konumlarına eğiliyor. “Siyasal Kuruluşlar Parti Olabilecekler mi?” başlığı, sanırız “Gündem” yazısının ana temasını da sergiliyor.Gelenek bu kitabında “birey” konusuna bir kez daha eğiliyor. Cemal Hekimoğlu’nun yazısı “Hangi İnsan?”, tarihsel süreç-siyasal eylemlilik çerçevesinde birey’in konumunu, ülkemizin özgünlüklerini de dikkate alarak değerlendiriyor. Hekimoğlu, tarihsel materyalist öğretinin kimi vurgulamaları sonucunda birey’in konumunun küçümsenmesi türü eğilimlerin doğuşuna ...

GÜNDEM:

Gelenek Kitap Dizisi çıktığından bu yana bir gerçeği sürekli olarak vurguluyor: Türkiye sosyalist hareketi, siyasal bağımsızlığını teorik bağımsızlığı aracılığıyla güvence altına almadıkça "siyaset" üretmekte zorluk çekecek, görüş bildirme kaçınılmaz hale geldiğinde sinir bozucu gerilikteki yaklaşımlarla yetinmek zorunda kalacaktır. Kaçınılmaz görüş bildirme "görevlerimizden" biri olan seçimler, geleneksel mizah şölenimizdir.' Radyoda, dergilerde "halkımız askeri yönetimi onayladı" (1983), "SODEP, DYP ve RP'nin aldıkları oylar halkın memnuniyetsizliğinin göstergesidir" (1984), "demokrasi güçlerinin zaferi" (1986) gibi değerlendirmeler artık eleştirilmesi olanaksız bir komedinin parçası haline gelmiştir. Ancak ...

Bu kitapta “Gelenek Gündemi”ne son ayların ilgi çekici tartışma konusu “türban”a değinerek başlıyoruz. Kimi sol çevreler başörtüsü konusunu da “sivil toplum” tartışmalarına kattıklarından, gerekli oldu böyle bir değinme. Gelenek özel olarak polemik yanlısı ve meraklısı bir dizi değil; ancak zaman zaman belirli eleştiri ya da sataşmalara yanıt vermek de zorunlu olabiliyor. “Gelenek Gündemi”nin sonunda böyle bir özel yanıt yer alıyor.Gelenek dizisinin çıkmış kitaplarında “geleneksel sol” olarak tanımlanan çizgiye bu kitapta daha yakından ve Türkiye deneyimi ışığında eğiliniyor. Aydın Giritli ve ...

Türkiye’nin özgün bir felsefi-teorik geleneğe sahip olmadığı bugüne dek çok söylendi. Görebildiğimiz kadarıyla, söylenenlere ciddi bir itiraz da yöneltilmedi. Buradan, felsefi-teorik geleneksizlik konusunda genel bir anlaşmaya ulaşıldığı sonucu çıkarılabilir. Öyle sanıyoruz ki benzer bir görüş birliğine, ülkemizin siyasal deneyim alanında aynı yoksulluğu yaşamadığı konusunda da varılabilir. Gerçekten Türkiye’de partili yaşam oldukça gerilere gidiyor. Tüm kısırlıklarına karşın, sol örgütlenme alanında yine gerilere giden bir gelenek var. Bunların yabana atılması mümkün olmasa gerek.Kitlelerin siyasal yaşama her dönemde aktif biçimde katılmaması, kendi başına ...

Türkiye solu bir gerileme döneminden, sağ bir dalganın etkilerini her bir yanında taşıyarak çıkmaya çalışıyor.  Özellikle de Yeni Sol’un oluşturmaya çalıştığı sağ platform bugüne kadar benzer dönemlerde pek rastlanmamış bir hitap alanı buluyor. Oysa Türkiye solu derlenip toparlandığı konjonktürlerde, tam tersine, radikal rüzgarlar estirmeye alışıktı. 60’ların başı sosyalist teori ve politikanın derinlikten yoksun algılanışlarına rağmen, hem sınıfın içinde ileri uçların tutulması, hem de sosyalizme açık aydınlar üzerinde bir çekim gücünün kurulmasıyla yaşandı. 70’lerde 12 Mart durgunluğundan uyanılırken bir yandan geleneksel ...

1. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa, belki de savaş dönemi boyunca hissedilenden daha sarsıcı bir toplumsal atmosfer içerisine girmişti. Kıtanın doğusunda daha savaş bitmeden olanları, yani kapitalizm açısından sonun başladığını biliyoruz. Ama o dönemde bu gelişme, tüm Avrupa söz konusu olunca, yalnızca "eşitler arasında birinci" bir halka diğer halkaları ateşleyici bir başlangıç olarak görülüyordu. Bavyera'da, Helsinki'de, Budapeşte'de birbiri ardına "konsey" iktidarları ortaya çıkıyor, Avrupa'nın her yanı heyecanlı bir bekleyiş içerisine giriyordu.1923-24 geldiğinde "elde kalanlara" baktığımızda, yaklaşık on yıllık bir depremin, beklentiler ...

Gelenek dizisinin bu kitabı ağırlıklı olarak geleneksel solun bir türlü giremediği, dolayısıyla Yeni Sol’un Türkiye temsilcilerince parsellenen bir alana çeşitli yaklaşımları içeriyor. Özetle, yapı-özne ilişkilerinin değerlendirilmesi, Türkiye’de yavaş yavaş her niyete çiğnenen bir sakız haline - ne yazık ki - gelmeye başlayan Gramsci düşüncesinin sergilenmesi ve galiba “sivil” sözcüğünün bir dönemki olağanüstü çekiciliği nedeniyle, aynı dönem yaygın biçimde tutulan “sivil toplumculuk” akımının eleştirisi bu kitabın ana konularını oluşturuyor. Bu aya özgü “Gelenek Gündemi” de ağırlıklı olarak Avrupa solunu aynı çerçevede ...

Türkiye solu uzunca bir süredir “sosyalist parti”yi tartışıyor. Yıllar süren bu korunma konjonktürünü kendi öznellikleriyle sınırlı geçiren farklı çevrelerin, bugün ortak bir gündem maddesinde buluşabilmeleri olumlu görülmelidir. “Sosyalist parti” tartışmasını olumlu kılan, katılımın genişliği değil yalnızca. Asıl önemli olan konunun gerçekten bir nesnelliğe, bir ihtiyaca denk düşmesidir.Söz konusu nesnellik ya da boşluk, en genel anlamıyla ele alındığında, Türkiye’de siyaset sahnesinde örgütlü sosyalist bir sesin eksikliğidir. Özel olarak sol hareketin yeni bir kimlik bunalımı ve arayış döneminden geçiyor oluşu, parti tartışmalarını ...