Etiket: Leninizm ve Örgüt Teorisi

BELGE

GirişMarksistler açısından devlet sorunsalı, devletin hangi gelişme ve nedenlerin sonucu olarak ortaya çıktığı, modern toplumda hangi ihtiyaç ve işlevleri karşıladığı, hangi koşul ve ilerlemelerle sönebileceği ve siyasal devrim ve toplumsal kurtuluş hedefleri bağlamında devlete nasıl yaklaşılacağı sorularında odaklaşmaktadır.Devlet hem son derece somut, elle tutulur maddi bir olgu, hem de son derece soyut ve yapıntı (fiktif) bir kavramdır. Bu ikili karakteri devleti teori ve siyaset alanının karmaşık bir sorunu haline getiriyor.Farklı tanım ve kavramlardan hareket eden onlarca devlet teorisi var. Çıkışından ...

Gelenek'in bu sayısında başladığımız "çerçeve metin" ve "değerlendirmeler" modelinin ilk örneklerinden biri de bu yazı. Başlarken, ilk örneğin içerebileceği oturmamışlıklar, olası acemilikler için okuyucudan özür dilemeliyim.Metin Çulhaoğlu'nun çizdiği çerçevedekiMetin Çulhaoğlu "Eşitsiz Gelişme: Bir Tartışma Çerçevesi" dört bölüm makul ve bütünlüklü bir kurgu izliyor. Çalışma eşitsiz gelişme yasasıyla ilgili bir genel tanımla başlıyor, eşitsiz gelişme yasasını kriz dinamikleri ve zayıf halka kavramı bağlamında açımlayarak devam ediyor, Türkiye kapitalizmine yine aynı yasadan hareketle göz attıktan sonra, devrimci siyaset üretimi ve pratiği açısından ...

Metin Çulhaoğlu'nun çerçeve yazısının dile getirdikleri ve çağrıştırdıkları üzerinden, tezler yazmaya, sorular formüle etmeye, bu sorulara yeniden düşünmeye, tartışmaya açık yanıtlar vermeye çalıştım.1. Eşitsiz gelişmenin, kapitalizm öncesi toplumlar için de geçerli evrensel bir olgu ve eğilim olduğunu düşünüyorum. Geliştirilmesi ve derinleştirilmesi gerekiyor. Bugünkü bilgi ve ilgi düzeyimizde eşitsiz gelişmenin yasallıklarını kapitalist üretim biçiminden çıkarabildiğimiz doğrudur. Daha açık ve daha aydınlatıcı olmak üzere, eşitsiz gelişmenin kapitalizmin yalnızca bir özelliği olmayıp, aynı zamanda dinamiği olduğunu ekleyebiliriz.2. Bir başlangıç notu olarak, tarih ve ...

"Sosyal demokratların Lenin'in egemenliğinden acı acı yakındığı günlerde eski arkadaşı Kırizhanovski dayanamadı artık, Fiyodr Dan'dan sordu: 'Siz böyle diyorsunuz ama, dedi nasıl oluyor da tek bir adam koca bir partiyi batırıyor da, hepiniz buna ellerinizi bağlayıp seyirci kalıyorsunuz' Dan'ın karşılığı şu: 'Günün yirmi dört saatinde Devrimle uğraşan Devrimden başka bir şey düşünmeyen, yatağına yattığı zaman bile düşünde Devrim gören başka kimse yok da ondan! Böyle adamla başa çıkılır mı?" WILSON Edmund, Lenin Petrograd'da, çev. Can Yücel, Ağaoğlu Yay., İstanbul, Nisan ...

"Böyle bir soruyla başlayarak en bayağısından bir oldu-bitti tezgahlamış oluyorum. 'Lenin'i okumalı mı?' sorusu devre dışı kalıyor 'sosyalizm mücadelesinde ille de okumak gerekiyor mu' diye düşünenlerin muhtemelen canı fena halde sıkılıyor.Sosyalizm mücadelesine omuz vermek için ille de okumak gerektiğini düşünmüyorum. Ancak partinin sosyalizm mücadelesinde okumayı teşvik etmesi gerektiğini, sosyalizm mücadelesinin okumayı özendirmesinin zorunlu olduğunu, komünist bir partinin kadro standartlarında, koşullar ne olursa olsun, kitap kurtluğunun kritik bir yere sahip olduğunu biliyorum. Lenin'i okumadan, hem öyle arada sırada değil, sıkça ve ...

Bir sol örgüt, hareket ya da partinin büyüklüğü ve toplumsal ölçekteki etkinliğiyle, onun leninistlik düzeyi arasında ters orantılı bir ilişkinin bulunması kaçınılmaz mı?Gerek uluslararası komünist hareketin, gerekse Türkiye solunun tarihinde, yola leninizme yaslanmaya çalışarak çıkmakla birlikte, bir miktar mesafe aldıktan sonra, leninizm tartışmalarını yolun henüz başında olanlara bırakmış olan pek çok örgüt var. Bunun leninizmi açıkça reddetme biçimini alması gerekmiyor. Ama örneğin, Ekim Devrimi'nden sonra ve Avrupa'daki devrim dalgasının geriye çekildiği bir dönemde kaleme alınan "Sol" Komünizm'in aslında çok önemli ...

"Bolşevizasyon sürecinin her aşamasında motor sayılabilecek bir öznesi vardır."Leninizm bir siyasi iradenin örgütlenmesidir... "Daha iyi bir dünya" isteyenlerin iradesinin...Gerekçesi, yüz yıl önce olduğu gibi "Ne yapmalı?" sorusudur...Türkçesi "Ne olacak bu memleketin hali?"...Bu soruya "insanca yaşanacak bir düzen kuracağız" yanıtını verenlerin örgütlenmiş iradesidir leninizm... "Devrim yapacağız" diyenlerin...Biz böyle anladık.Bu iradenin kapitalist toplumda mücadele ederek kendisini yeniden ürettiği, daha iyi bir dünya kurmanın kritik bir aracı olan iktidarı ele geçirdiği, bundan sonra "daha iyi dünya"yı reel hale getirme uğraşı verdiği süreçlerin hep ...

Bundan üç ay önce “dost” sorulara yanıt vererek başlamıştık. Şimdi Türkiye Komünist Partisi’ne (TKP) hoş geldin derken, yeni ve yine “dost” sorularla devam edebiliriz. Bu bir yazı dizisi olarak da görülebilir. “Sosyalizm Mücadelesinin Neresindeyiz”OKUYAN Kemal “Sosyalizm mücadelesinin neresindeyiz” Gelenek 66 Ağustos 2001. ile başlayan ve henüz bağlanmamış olan bir “iç muhasebe” denemesi...Bu iç muhasebenin sonuçlarının yalnızca Sosyalist İktidar Partisi (SİP) ve ardılı TKP’nin kendi örgütsel yapısıyla sınırlı bir alana yansıması elbette beklenemez. Yine dostlarımızdan elde ettiğimiz izlenim, muhasebenin sadece TKP ...

GİRİŞFransız İhtilali (İhtilal-i Kebir) Osmanlı Türk aydınları üzerinde büyük bir etki yapmıştır. İhtilalin yükseldiği ilk yıllarda padişah ve çevresi bundan ürkmüştür. Dönemin ileri gelenleri devrimi kötüleyen çeşitli arızaları sultana vermişler her fırsatta bu düşüncelerini yaymaya çalışmışlardır. Osmanlı son dönem düşünürlerinden Cevdet Paşa ünlü tarih kitabında devrimin Osmanlı’daki Fransızlara nasıl yansıdığını anlatırken olayı eleştirmekten de kendini alamaz. Ne var ki yönetimin ve ona bağlı düşünürlerin bu olumsuz tavrına karşın dönüşümcü düşüncelere sahip aydınlar Fransız Devrimi’nin temel ilkelerini bayrak edinmişlerdir. Yeni Osmanlılar ...