Etiket: Marksizm / Yöntem

Trotskiy isminin yakın dönemde bir güncellik kazandığı doğru. Güncelliğin bir kaynağı Sovyetler Birliği’nde. Kısa bir süre önce SBKP’nin kendi tarihini yeni bir gözle ele alacağının sinyalleri verildi. Yeni değerlendirmenin içinde, boyutları henüz kesinleşmemiş olsa da, Trotskiy’e yönelik bir “iade-i itibar” da söz konusu... Bu uluslararası güncellik kaynağının dışında bir de Türkiye solundan söz etmek gerekiyor. Devrimci demokratların, 80 şokunun etkisini atlatırken bir arayışa yöneldikleri hatırlanır. Bu yöneliş sosyalist sisteme kuşku ile birleştiğinde, kapılar ilk önce liberal sivil toplumcu etkilere açılmıştı. ...

Faruk Tuna’nın 8 yıllık, Didar Şensoy’untaze anılarına saygıyla...IFaşizm konusunu, hem Avrupa solunun gündemine, hem de Türk solunun tartışmalarına çoğunlukla faşizmin güçlenmesinin ve anti-faşist mücadele pratiğinin teorik üretimden daha öne sıçradığı konjonktürlerde girdi. Söyleneceklere bu saptamayla başlamak, sonda vurgulanacak olanı ilk başta dile getirmek anlamına gelebilir. Gelsin; çünkü bu tartışmanın ve aynı konuda söylenecekleri,n faşizmin nasıl baskıcı bir rejim olduğundan, faşist yükselişin tarihinden ve faşizm tanımlamalarından ibaret kalmasının, çözümleyicilik açısından gittikçe yararsızlaştığı açıktır.Geleneksel sol için, faşizme ilişkin literatür 1945 öncesine dayanıyor ...

Marksist devlet teorisi, daha doğrusu genel olarak Marksizmin üstyapı kurumlarına ilişkin analizi, her türden eleştirinin özellikle yöneldiği bir alanı oluşturuyor. Altyapı-üstyapı ilişkisinde Marksizmin vurguladığı öncelikleri ya da nesnelliği bütünüyle reddeden idealist-burjuva eleştiriyi bir kenara bırakmakta sakınca yok. Önemsenmesi ve tartışılması gereken bu kanat değil, Marksist siyaset ya da teorinin geniş zemini üzerinde yer alan yorumcuların eksiklik tespitleri ve kendilerine malettikleri katkı iddiaları.Genel olarak solun tutumu biliniyor: Yeni solda herkesin paylaştığı tez, klasik Marksist teorinin altyapıya verdiği önceliğin soyut-ilkesel (dolayısıyla pek ...

Türkiye sol hareketi, 20. yüzyılın son on yıllık dilimine yaklaşırken hala işçi sınıfının bilimsel sosyalist partisinden yoksun olmasının sancısını çekiyor. Kesinlikle burjuva demokrasisinin eksikliğinden yakınmak, ya da Batı’nın geleneksel ve kitlesel işçi partisine öykünmek anlamında söylemiyorum. Burjuva demokrasisinin eksikliği, Türkiye’de siyaset alanının zenginleşme potansiyelinin var olmaması anlamına gelmiyor. Olsa olsa, egemen sınıfların, muhalefeti kanalize edebilecekleri düzen içi mekanizmalar yaratmak konusundaki zaaflarına ve kendilerine güvensizliklerine işaret edebilir. Batı’nın partilerine gelince; bunların, çoğunlukla, durağan toplumların durağan ve tamamlayıcı parçaları haline gelmeleri, kitleselliğin ...

1980’li yılların ilk bölümünde sosyalist hareket son yirmi yılı “çözümleme” gücü açısından oldukça kısır bir dönem yaşadı. Sol, kendi dinamiğindeki sorunlar ile nesnel koşullar arasında ilişki kurmakta güçlüklerle karşılaştı. Bugün bu sıkıntının yavaş yavaş ortadan kalkmakta olduğunu görüyoruz. Türkiye solu belli bir aradan sonra, elindeki bilimsel çözümleme araçlarını (yavaş yavaş) siyasetin içerisine doğru çekebilir. Burada, Türkiye sosyalist hareketinin gerek teorik, gerekse siyasal olarak üzerinde durması gereken bir sorunu işte bu çerçeve içerisinde incelemek istiyoruz.Bu sorun sosyalist mücadelenin ülkemizdeki muhtemel özellikleriyle, ...

İnsanlık 21. yüzyıl dönemecine yaklaşıyor. Teknolojik gelişmenin yaşama tanıttığı yenilikler, ilerisi için, umuttan çok korku ve kuşku üretmekte kullanılıyor giderek. Yaşarken, yaşadıklarını abartmaya hep meraklı olmuş insanoğlu, dünyasının görülmemiş ölçüde köklü bir değişim geçirdiğine inanıyor. Bu inançla, geçmişte yarattığı ve en büyük onuru olması gereken kimi ürünlere bile zaman zaman “aşılma” esprisi çerçevesinde küçümseyerek bakabiliyor.20.yüzyılın ve teknolojik devrimin yaşamımıza getirdikleri ne ölçüde büyütülürse büyütülsün, insanlığın daha iyi bir toplum, daha iyi bir düzen için verdiği uğraş, gene de, 19. yüzyılın ...

 "Bugün, devrimci hükümet, Robespierre, Saint-Just, vd. hakkında, bir zamanlar çok karamsar olmakla yanıldığımı açık yüreklilikle itiraf ediyorum... Robespierizm demokrasidir, ve bu iki sözcük bütünüyle özdeştir: Bu yüzden, Robespierizmi kaldırarak, kesinlikle demokrasiyi kaldırmış olursunuzBabeuf; Pages Choisies de Babeuf, Librairie Armand Collin, Paris 1935; ss. 284-286 Fransız Devrimi'nin yarattığı dalgalar sosyalizmin öncülerini de besledi. İlk önce ortaya atılanlar ve en tanınmışları, Roux, Leclerc, Varlet, Babeuf, Ruonarotti... Babeuf yukarıdaki satırları 1796'da, kendisinin idam, arkadaşı Buonarotti'nin ise sınırdışı edileceği tarihten bir yıl önce, 28 ...

12 Eylül sonrasının bilinen koşulları, tüm olumsuzluklarının yanı sıra mücadelelerini sürdüren sosyalistler için bir "avantajı" da beraberinde getirdi. Türkiye'de tarihin yavaşladığı günlerde geçmişin değerlendirmesine, geleceğe yönelik politikaların belirlenmesine ve yeni teorik açılımlara zemin hazırlayan bir dönem yaşandı. Bir yeni dönemin hemen başında şu sorular akla geliyor: Türkiye solu yaşanılan dönemin kötü koşullarında soluklanıp, mücadelesini geçmişin yanlışlarından arındırarak deneyim ve kazanımlarına sahip çıkabilecek mi? Sınıfa gerçekten öncülük yapabilme yeteneğinde yapılanmaları ortaya çıkarabilecek mi? Bu sürecin sahiplenicisi olması gereken geleneksel sol, teorik ...

1980 sonrasında Türkiye'de bir restorasyon dönemi yaşandı. Bu restorasyon dönemine uygun aktörler ön plana çıktı. Hem sağda, hem "sol"da restorasyonun hakkını verenlere rastlandı. Bunlardan bir bölümü Türkiye'nin sol kültürünü şekillendirme uğraşına soyundular.Bunlar arasında( eksiltilibir dergi olmasına karşın) Yarın'ı sayan Yalçın Küçük'e hiç mi hiç katılmıyoruz.B tür değerlendirmeleri Sayın Küçük'ün "geleneksel sol" ile "devrimci demokratlar" arasında bir düzlem farkının bulunduğunu unutmaya başladığını gösteriyor. Ondan sonra, her şey bir yana, kesinlikle bir nesnelliğe oturan kimi kavramlar bu restorasyonunkilerle ikame edilmeye başlandı. Sosyalizm ...